نکات مهم تجدید ارزیابی

نکات مهم تجدید ارزیابی

تجدید ارزیابی به منظور شفاف­سازی دارایی­ های غیر نقدی و مستهلک یا به بیان ساده­تر برای به روز کردن ارزش دارایی ­ها انجام می­گیرد. دارایی ­ها شامل دارایی­ های ثابت مشهود، دارایی زیستی مولد و سرمایه­ گذاری بلند و به طور کلی دارایی­ هایی است که طبق استاندارد حسابداری قابل تجدید ارزیابی باشند.

یکی از مهمترین اقدامات کشورهای پیشرفته که از بازار سرمایه قدرتمندی برخوردار هستند تجدید ارزیابی می­باشد زیرا شرکت­ ها باید سهامداران را در خصوص سرمایه­های خود و همچنین شیوه استفاده و حفظ آن سرمایه ­ها مطلع سازند.با فراپیام همراه باشید.

اهمیت تجدید ارزیابی

از آنجایی که شرایط اقتصادی ایران با بحران شدیدی روبرو است به طور قطع اموال و دارایی­های یک شرکت پس از سال­ها فعالیت دیگر به اندازه لحظه تأسیس شرکت نبوده و از این رو اگر بخواهد همان دارایی را جایگزین نماید باید حداقل چندین برابر استهلاک چند سال گذشته هزینه کند.

در اینجا است که پای تجدید ارزیابی به میان می آید و شرکت به منظور تداوم فعالیت باید ارزش دارایی­های خود را متناسب با تورم بروز سازد و در پایان سال­های استهلاک، اقدام به سرمایه ­گذاری نماید. در کشورهایی همچون ایران به دلیل تورم زیاد، لازم است که هر پنج سال یک بار تجدید ارزیابی دارایی­ها در گروه­های مختلف صورت پذیرد تا چرخه تولید دچار رکود نشود.

اهمیت تجدید ارزیابی را می­توان به عبارت ساده­تر به صورت زیر بیان نمود:

• به منظور نشان دادن نرخ واقعی بازده سرمایه شرکت
• برای صرفه جویی در بودجه­ها جهت جایگزینی دارایی­های ثابت تا پایان عمر مفید آنها
• برای نشان دادن ارزش منصفانه دارایی­هایی که قیمت آنها به طور قابل توجهی از زمان خرید آنها افزایش یافته است مانند ساختمان یا زمین.

در مورد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دو دیدگاه وجود دارد. برخی کارشناسان بر این باورند که تجدید ارزیابی باید با رعایت قوانین به صورت کامل اجرا شود و بنگاه­ها شفاف و صریح صورت­های مالی خود را ارائه دهند. بعضی دیگر نیز معتقدند که برخی شرکت­ها از این قانون سوء استفاده می کنند به عبارتی آنها می­گویند که از افزایش بدون دلیل سهام این شرکت­ ها نگران هستند.

مانع اصلی تجدید ارزیابی چیست؟

مانع اصلی تجدید ارزیابی دارایی ­ها، مالیات است و به همین دلیل است که شرکت­ها به تجدید ارزیابی دارایی و افزایش سرمایه از این محل تمایلی ندارد.

مطابق با قوانین سازمان امور مالیاتی کشور، تفاوت استهلاک بر اساس دو روش بهای تمام شده و تجدید ارزیابی، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته نمی­شود. در واقع شرکت ­ها باید علاوه بر اینکه متحمل هزینه تجدید ارزیابی میشوند باید مالیات بیشتری را نیز به سازمان امور مالیاتی کشور بپردازند.

نکات مهم برای افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی

به منظور افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی­ ها، توجه به موارد زیر ضروری است:

1. بر اساس قوانین مالیات­ های مستقیم کشور ما، تمام دارایی­های بلند مدت یک شرکت جز در برخی موارد، می­بایست بر طبق فرمول اعلام شده از سوی قانون مستهلک گردند. صاحبان مشاغل باید آگاه باشند که هر یک از دارایی­ها دارای فرمول خاصی هستند.
2. در شرایطی که مصوبات حمایتی وجود ندارد، شرکت­هایی که اقدام به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی می­نمایند، باید مطابق با قانون مالیات­های مستقیم، ۲۵ درصد از افزایش دارایی مزبور را به اداره مالیات بپردازند.
3. مطابق با قانون اصلاحیه، شرکت­ هایی که در بیش از نصف سرمایه خود متحمل زیان شده­اند مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت شده و باید با برگزاری مجمع فوق­العاده در مورد انحلال یا حفظ شرکت تصمیم­گیری به عمل آید. اگر مجمع رأی به ادامه فعالیت داد، باید اقدام به افزایش سرمایه نمایند. این­گونه شرکت­ها به دلیل اینکه وضعیت مناسبی برای افزایش سرمایه ندارند باید از افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی­ها برای خروج باید از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت کمک بگیرند.

همچنین بخوانید : مالیات شرکت تازه تاسیس

1. دولت در راستای حمایت از شرکت­ها، در بودجه خود مصوبه حمایتی از شرکت­ هایی را که مشمول ماده ۱۴۱ هستند ارائه می­کند. او در این مصوبه حمایتی اذعان می­دارد که شرکت­هایی که در طول سال مالیاتی بعد مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت شده و از محل مازاد تجدید ارزیابی اقدام به افزایش سرمایه می کنند، از مالیات معاف خواهند شد. این مسئله به سود این شرکت­ها خواهد بود چرا که طی فرآیند این افزایش سرمایه عملا پولی وارد شرکت نمی­شود که برای مالیات نیز صرف شود.
2. اکثر شرکت ­هایی که از طریق تجدید ارزیابی اقدام به افزایش سرمایه می­کنند از نظر عملیاتی با مشکلات فراوانی روبرو می­شوند. به همین دلیل این نکته در رابطه با سهامداران شرکت حائز اهمیت است. برخی شرکت­ها نیز با انجام برخی اقدامات اصلاحی، زبان انباشته خود را کاهش داده و یا حذف می­کنند.
3. پس از اینکه شرکت­ها از طریق تجدید ارزیابی دارایی­ها اقدام به افزایش سرمایه نمودند، قیمت سهم این­گونه محاسبه می­شود:

معایب و مزایای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی از دیدگاه شرکت و سرمایه­گذاران

حال با توجه به موارد بالا قصد داریم به این مسئله بپردازیم که افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی از دیدگاه شرکت و سرمایه­گذاران چگونه است:

تجدید ارزیابی از دیدگاه شرکت

از آنجایی که دارایی شرکت­ ها از نظر اینکه استهلاک پذیر هستند یا خیر، متفاوت است پس مبنای تجدید ارزیابی نیز بسته به نوع این دارایی­ها متفاوت می­شود:

– افزایش سرمایه از محل دارایی­ هایی استهلاک­ پذیر: دارایی­های استهلاک­پذیر مانند تجهیزات تولیدی یک کارخانه زمانی که تجدید ارزیابی می­شوند، مطابق با قانون مالیات­ه ای مستقیم باید بر اساس فرمول محاسبه استهلاک طی یک دوره تعریف شده، مستهلک گردند.

در واقع این هزینه استهلاک بسیار سنگین بوده و به شدت سودآوری شرکت را تحت تأثیر قرار می­دهد. یعنی سود خالص هر سهم شاهد افت سنگینی خواهد بود. پس این برای دارایی­های استهلاک پذیر یک نکته منفی محسوب می­شود.

– افزایش سرمایه از محل دارایی­ های استهلاک ­ناپذیر: ارزش روز دارایی­های استهلاک­ناپذیر مانند زمین معمولا چندین برابر قیمت اولیه شده و از آنجایی که مانند تجهیزات تولیدی کارخانه هزینه­ای را به شرکت وارد نمی­آورد، نسبت­های مالی مهم را کمتر تحت تأثیر قرار می­دهد.

تجدید ارزیابی از نظر سرمایه­گذاران

سهامداران به طور گسترده­ای از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی­ها استقبال می­کنند، مخصوصا از زمانی که گزارش طرح توجیهی افزایش سرمایه در سامانه کدال منتشر می شود.

سرمایه­ گذاران به این دلیل که شاهد رشدهای چند صد در صدی بوده و داریی­های شرکت بزرگ­تر شده است تجدید ارزیابی را مثبت می­داند. علاوه بر این، شرکت مزبور می­تواند زیان­ های گذشته را به سود انباشته تبدیل کند و سرمایه­ گذاران نیز شاهد رشد دو برابری سهم خود باشند.

به طور کلی افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی می­تواند تحت یکی از این شرایط موجب افزایش سهام و قیمت آن شود؛ یا اینکه مشکل زیان انباشته شرکت را حل و آن از از ماده ۱۴۱ قانون تجارت معاف سازد و یا اینکه ساختار سرمایه شرکت را برای اخذ تسهیلات بیشتر از بانک جهت مخارج سرمایه ­ای اصلاح نماید.

نویسنده: احسان مهدیزاده