شرایط استفاده از بیمه مشاغل خانگی و انواع آن
گاهی ممکن است در خانه کار کنید یا کسب و کار شخصی خودمان را داشته باشید . ممکن است دورکاری کنید یا در جایی مشغول به کار باشید که امکان بیمه کردن شما را نداشته باشند و یا پس از مرخصی زایمان امکان بازگشت به کار را نداشته باشید ویا یک خانم خانه دار جهت تامین آینده و پساندازِقابل اتکا دنبال راه حلی باشد از مهمترین دغدغههای تمام این افراد بیمه درمان و بازنشستگی آنهاست.
در تمام این حالتها شما امکان استفاده از بیمه تامین اجتماعی را خواهید داشت
بیمه خویش فرما یا همان بیمه اختیاری چیست؟
بیمه خویش فرما یعنی بیمه اختیاری. یعنی بیمه ای که کارفرما، خود شما هستید و کارگر هم خود شما هستید. بیمه ای که شما برای خودتان هر ماه رد کرده و وجه آن را به حساب تامین اجتماعی واریز می کنید. فرق اجباری با خویش فرما (اختیاری) آن است که بیمه بیکاری ندارد و هر وقت نخواستید میتوانید آن را قطع کنید و البته ۱۰۰ درصد مبلغ بیمه را نیز باید خودتان پرداخت کنید. بیمه خویش فرما و صاحبان حرفه و مشاغل آزاد، اختیاری بوده و ضرایب و درصد های متفاوتی با طرح اجباری دارد. اگر چه مبلغ بازنشستگی و مستمری بگیری آن تفاوت چندانی با طرح اجباری ندارد.
تفاوت بیمه اجباری با اختیاری چیست؟
همان طور که می دانید، اگر شما برای کارفرمایی در داخل یا خارج از کشور مشغول به کار شوید، طبق قانون کار، کارفرما موظف است که شما را بیمه کند و مشمول قانون کار می شوید. یکی از شمول قانون کار، دریافت تسهیلات خدماتی و درمانی و بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی است که قانون برای کارگر تعیین کرده است. کلیه کارگرانی که در کارگاه های قانونی سراسر کشور مشغول به کار هستند و حداقل ۱۸ سال سن دارند، می توانند بیمه پرداز سازمان تامین اجتماعی باشند. اما افرادی هستند که کارآفرین بوده و برای خودشان کار می کنند و کارگری ندارند. آن ها بایستی در طرح خویش فرما یا اختیاری از تسهیلات خدماتی و درمانی تامین اجتماعی استفاده کنند.
• در طرح اجباری، ۷ درصد کل تعرفه ماهانه را باید کارگر پرداخت کند.
• در طرح اختیاری، ۱۰۰درصد کل تعرفه ماهانه را باید کارگر پرداخت کند
• در طرح اجباری، بیکاری به کارگرانی که به صورت غیر ارادی از کار بیکار می شوند، تعلق می گیرد.
• در طرح اختیاری، هیچ مقرری بیکاری به کارگر پرداخت نمی شود.
• در طرح اجباری، ضرایب دریافت تسهیلات درمانی سازمان تامین اجتماعی، بیشتر از اختیاری است.
• در طرح اختیاری، ضرایب ۱۴ تا ۱۸ درصد برای دریافت تعرفه های خدماتی و درمانی در نظر گرفته شده است.
• هیچ فرقی در طرح اختیاری یا اجباری برای بازنشستگی کارگران وجود ندارد.
• تفاوت هایی در طرح اختیاری یا اجباری برای دریافت تسهیلات مستمری بگیری و از کارافتادگی وجود دارد.
• نرخ ۳۰ درصد در طرج اجباری، به ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد در طرح صاحبان حرف و مشاغل آزاد تغییر می کند.
چند نوع بیمه خویش فرما وجود دارد؟
به طور خلاصه دو نوع بیمه خویش فرما داریم؛ یکی بیمه اختیاری و دیگری بیمه خویش فرمای صاحبان حِرفه و مشاغل آزاد نوع سومی وجود ندارد. اگر شما تحت پوشش بیمه خاصی نیستید می توانید مستقیم به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی در استان محل سکونت یا محل اشتغال خود مراجعه کرده و با تکمیل فرم ها، کد ۱۰ رقمی دریافت کرده و بر اساس آن ، لیست ماهانه برای خود رد کنید. شما موظف هستید در زمانی که سازمان تامین اجتماعی تعیین می کنند، نسبت به پرداخت مقرری خویش فرما، اقدام کنید. تعلل در پرداخت، سبب جریمه یا قطع قرارداد شما و سازمان تامین اجتماعی می شود. لذا موظف هستید بر اساس ضوابط اعلامی سالانه، نسبت به پرداخت فیش خویش فرما اقدام کنید.
به موارد زیر توجه کنید:
• از زمان تسلیم درخواست تشکیل پرونده خویش فرما، بایستی مدارک و مستندات لازم را در اختیار بخش نام نویسی شعبه سازمان تامین اجتماعی قرار دهید. شامل مدارک هویتی، درمانی، بررسی و تکمیل و امضا فرم ها و پرسش نامه ها.
• اگر شما اول ماه، درخواست برقراری خویش فرما را به سازمان تامین اجتماعی ارائه کنید، طبق قانون، سازمان ۶۰ روز فرصت دارد تا با بررسی مدارک شما، مشمولیت شما را برای خویش فرما، به صورت کتبی اعلام کند. اگر این زمان سپری شد، به سازمان بازرسی کل کشور یا بخش بازرسی اداره کل تامین اجتماعی استان محل سکونت مراجعه کنید.
• معاینات پزشکی متقاضی خویش فرما و افراد تحت تکفل در صورت صلاحدید پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی انجام خواهد شد.
• اگر برای درخواست خویش فرما به سازمان مراجعه کرده باشید و ظرف ۹ ماه قبل، حق بیمه پرداخت کرده باشید، از هر گونه معاینه پزشکی معاف هستید. مگر این که سازمان به شما اعلام کند.
شرایط بیمه خویش فرما چیست؟
• شما بایستی حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه ماهانه داشته باشید.
• شما بایستی کد ۱۰ رقمی داشته باشید.
• شما بایستی حداقل ۱۸ سال سن داشته باشید
• شما بایستی از اتباع ایران باشید.
• حداکثر سن برای بیمه اختیاری شدن ۵۰ سال است. اگر قبلاً سابقه پرداخت حق بیمه برای ۱۰ سال را داشته باشید و سنتان هم از ۵۰ سال بیشتر باشد، میتوانید بدون شرط سنی بیمه شوید.
• اگر بیش از پنجاه و پنج سال سن دارید، معادل مدت مازاد سن خود، بایستی سابقه حق بیمه داشته باشید. یعنی اگر ۵۸ سال دارید، برای استارت بیمه خویش فرما، بایستی حق بیمه ۳ سال را پرداخت کنید. معافیتی وجود ندارد. اما اگر ۱۲۰ ماه سابقه دارید، از شرط سنی معاف هستید. یعنی اگر ۶۲ ساله هستید و ۱۲۰ ماه سابقه دارید، الزامی برای پرداخت ۷ سال سابقه ندارید.
• اگر ۱ بار با سازمان تامین اجتماعی، قرارداد اختیاری منعقد کرده باشید، تا ۳ بار حق انعقاد بیمه اختیاری بدون شرط سنی خواهید داشت.
درصد حق بیمه خویش فرما چقدر است؟
درصد حق بیمه خویش فرما، بر اساس حداقل و حداکثر حقوق و دستمزدی است که هر سال، شورای عالی کار تعیین و توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ابلاغ میکند. براساس میزان حقوق و مزایای سال ۹۸ ، حداقل حقوق کارگران، ۱ میلیون و ۵۸۸ هزار تومان تعیین شد. مبنای پرداخت حق بیمه ماهانه خویش فرما، براساس حداقل حقوق اعلام شده تعیین میشود و هر ۲۴ ماه یک بار، ۱۰ درصد قابل افزایش است.
در جدول زیر حق بیمه خویش فرما به تفکیک نوشته شده است. براساس آخرین بخشنامههای سازمان تامین اجتماعی، مبلغ حق بیمهها براساس حرفه و شغل متفاوت است.
حق بیمه ماهانه صاحبان مشاغل آزاد در | نرخ (بدوندرمان) | حق بیمه ماهانه صاحبان مشاغل آزاد در |
ماهای ۳۱ روزه بر اساس حداقل دستمزد | ماه های ۳۰ روزه بر اساس حداقل دستمزد | |
ریال۲٫۸۲۱٫۳۹۹ | ۱۸% | ۲٫۷۳۰٫۳۸۶ ریال |
۲٫۱۹۴٫۴۲۱ ریال | ۱۴% | ۲٫۱۲۳٫۶۳۳ ریال |
۱٫۸۸۰٫۹۳۲ | ۱۲% | ۱٫۸۲۰٫۲۵۷ ریال |
درصورت استفاده از خدمات درمانی، مبلغ حق سرانه درمان به ازای هر نفر، ماهانه ۴۴۰،۰۰۰ ریال به حق بیمههای نوشته شده در بالا اضافه میشود. همچنین، مبلغ حق بیمه اختیاری برای ماههای ۳۱ روزه ۵۰۷۸۵۱۸ ریال و برای ماههای ۳۰ روزه ۴۹۱۴۶۹۴ ریال است.
چه تسهیلاتی به بیمهشدگان خویش فرما تعلق میگیرد؟
تسهیلاتی که به بیمه شدگان تعلق میگیرد | تسهیلاتی که به بیمه شدگان تعلق نمیگیرد |
خدمات مستمری و بازنشستگی | هزینه های دوران بارداری |
خدمات درمانی | هزینه های دوره بیماری |
صدور و تمدید دفترچه | بیمه بیکاری |
صدور و تمدید دفترجه افراد تحت تکفل | کمک هزینه ازدواج |
پرداخت هزینه های کفن و دفن مثل بیمه اجباری کارگران | کمک هزینه از کار افتادگی ناشی ازکار |
مزایای بیمه تامین اجتماعی در یک نگاه
اگر بخواهیم به طور مختصر به مطالب بیانشده نگاهی داشته باشیم باید بگوییم از مزایای بیمه تامین اجتماعی میتوان به حمایت از بیمهشده در مقابل خطرات ناشی از کار و نیز حقوق و مزایای بازنشستگی اشاره کرد. دیگر مزیت این بیمه حمایت از بیمهشده و خانواده وی با صدور دفترچه درمان است که باعث میشود امکانات پزشکی به سهولت در دسترس این افراد قرار گیرد و بتوانند با هزینههای کم نسبت به درمان و بازیابی سلامت خود اقدام کنند.
سخن آخر :
همراهان گرامی اگر شما هم تجربه ای در این زمینه دارید با ما در میان بگذارید تا سایرین هم از تجربیات با ارزش شما بهرمند گردند.