در دنیای کسب و کار حسابداری و حسابرسی، مباحث زیادی وجود دارد که آشنایی با این موارد و مباحث، قطعا تاثیر به‌سزایی بر مدیریت حرفه ای حسابداران و حسابرسان مالی و کسب و کار آنها خواهد داشت.
یکی ازاین مباحث در ابتدا آشنایی با صورت حساب‌های مالی و بعد در مراحل بالاتر و به‌بصورت حرفه‌ای تر، آشنایی با مبحث تراز آزمایشی و ترازنامه است. تراز آزمایشی در کسب و کارها اهمیت زیادی دارند زیرا عملکرد شرکت و میزان درآمد آن را معین می‌کند.
ترازنامه مشخص می‌کند که چه مبلغی در شرکت باقی مانده است. پول نقد، زمین، کالا و مواردی از این قبیل از این نوع تراز اهمیت دارند. این مقاله به شما این امکان را می‌دهد که درمورد صورت‌های مالی ، ترازنامه آزمایشی و تفاوت وترازنامه‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنید تا بتوانید گزارش دقیق و جامعی را به کارفرمای خود ارائه دهید.
صورت‌حساب‌های مالی چه هستند؟
صورت‌های مالی در کنار نرم افزار حسابداری و مالی ابزار مفیدی در تجزیه و تحلیل وضعیت مالی و عملکرد شرکت شما است. آنها از چهار مولفه اصلی تشکیل شده‌اند که ترازنامه و صورت سود و زیان ضروری است. اولین موردی که هنگام بررسی مجموعه‌ای از صورت‌های مالی باید مورد توجه قرار گیرد این است که آیا این صورت‌های مالی خارجی هستند یا صورت‌های مالی داخلی.
این صورت‌های مالی بیانگر سوابق رسمی و فعالیت‌های مالی واحدهای تجاری هستند. این صورت حساب‌ها گزارش‌های کتبی هستند که قدرت مالی، عملکرد و نقدینگی یک شرکت را برآورد می‌کنند. صورت حساب‌های مالی تأثیرات مالی معاملات و رویدادهای تجاری را بر واحد تجاری منعکس می‌کند.
همچنین که نتیجه صورت حساب‌ها می‌تواند تعریف جامع و کاملی برای وضعیت و آینده‌ی کاری یک شرکت محسوب شود.
دسته‌بندی صورت‌حساب‌های مالی
صورت‌های مالی خارجی
صورت‌های مالی خارجی برای اهداف گزارشگری خارجی صادر می‌شوند. این صورت‌ها برای سرمایه گذاران، مقامات مالیاتی یا سایر شرکای شرکت مهم است زیرا که برای پیشبرد اهداف شرکت‌ها به این اطلاعات مالی نیاز خواهند داشت.
همچنین صورت‌های مالی خارجی معمولا به صورت سالانه تولید می‌شوند، اگرچه در بعضی موارد (از جمله برای شرکت‌های دولتی) این صورت‌های مالی به صورت فصلی تهیه میشود. بدین سبب، برای اطمینان از مقایسه و سازگاری مالی شرکت‌ها اصولا الزامات خاصی در قراردادها ثبت میشود که حتما باید رعایت شود.
صورت‌های مالی داخلی
صورت‌های مالی داخلی انعطاف پذیری بیشتری نسبت به صورت‌های مالی خارجی دارند و از اجزا بالاتری برخوردارهستند.
آنها ممکن است به تفکیک گزارش، جزئیات بیشتر یا به صورت مکرر (هفتگی، ماهانه یا سه ماهه) تولید شوند. صورت‌های مالی شامل دو دسته‌ی اساسی هستند: ترازنامه‌ها و صورت سود و زیان. این مجموعه از صورت‌های مالی از چندین صورت تشکیل شده اند که برخی از آنها اختیاری هستند.
ترازنامه: که بعضاً به عنوان صورت وضعیت مالی نیز شناخته می شود.
صورت سود و زیان: که ممکن است شامل صورت سود بازمانده باشد یا ممکن است به عنوان صورت جداگانه درج شود.
ترازنامه و صورت سود و زیان معمولا به‌صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های صورت‌های مالی دنبال می شود.
تراز آزمایشی چیست؟
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، تراز آزمایشی اصولا، نشان دهنده‌ی رفاه مالی یک سازمان است. همچنین این تراز لیستی جامع از درآمد و همچنین حساب‌های سرمایه که در دفتر یک سازمان ثبت میشود را ارائه می‌دهد.
به عبارت دیگر، تراز آزمایشی کم و بیش نوعی ورق است که برای ثبت انواع مانده‌های دفتر استفاده میشود که به عنوان بدهی و اعتبار نیز طبقه بندی می‌شوند.
تراز آزمایشی معمولاً در طول یک سال تقویمی یا پایان سال مالی تهیه میشود. عناصر موجودی آزمایشی عبارتند از:
وجه نقد، حساب‌های دریافتنی، استهلاک انباشته، تجهیزات، درآمد غیرمستقیم، حساب‌های قابل پرداخت، سود قابل پرداخت، حقوق قابل پرداخت، سهام سرمایه، اسکناس قابل پرداخت، هزینه حقوق، درآمد، هزینه تبلیغات، هزینه استهلاک، هزینه سوخت، سود سهام، هزینه بهره، بدهی‌های بلند مدت، هزینه اجاره، سهام عادی، هزینه دستمزد، هزینه خدمات شهری، هزینه کالاهای فروخته شده، اجاره پیش پرداخت و هزینه‌های متعلق و غیره…
ترازنامه چیست؟
ترازنامه را می‌توان به عنوان صورت مالی تعریف کرد که به منظور گزارش کل بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام و دارایی‌های واحد تجاری در یک تاریخ خاص استفاده میشود.
ترازنامه نگاهی اجمالی به آنچه واحد تجاری درواقع مالک آن است و به همراه سرمایه‌ای که توسط دارندگان سهام در شرکت سرمایه گذاری میشود، ارائه می‌دهد.
ترازنامه بر اساس معادله ای تنظیم می شود که کل دارایی های واحد اقتصادی برابر با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام باشد. ترازنامه صورت مالی است که به منظور ارزیابی وضعیت مالی واحد تجاری در یک تاریخ خاص استفاده میشود.
در واقع ترازنامه، بیانیه ای مهم از “آنچه ما داریم” است. یعنی هرآنچه را که مالکیت شرکت در اختیار دارد مانند (دارایی‌ها، پول نقد، حساب‌های دریافتنی و تجهیزات) و بدهی شرکت: بدهی‌هایی مانند حساب‌های قابل پرداخت و وام‌ها) را نشان می دهد.
اختلاف باقیمانده بین این دو مبلغ یعنی (دارایی ها و بدهی‌ها)، نشان دهنده‌ی آن چیزی است که متعلق به مالکان است یعنی: سود سهام.پس، این مقدارها باید همیشه در تعادل باشند. که به این تعادل ترازنامه می‌گویند.
عناصر ترازنامه عبارتند از:
وجه نقد،پول نقد خرد، نام تجاری، موجودی کالا،زمین، ساختمان، کارخانه، لوازم و ماشین آلات، سرقفلی، سایردارایی‌ها، اوراق قرضه قابل پرداخت، اسکناس قابل پرداخت، دستمزد قابل پرداخت، بیمه پیش پرداخت، حساب قابل پرداخت، سود قابل پرداخت، درآمد غیرمستقیم و مالیات قابل پرداخت، سهام عادی، سود بازمانده و غیره.
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان عبارت “چه کار کردیم” است. صورت سود و یا سود و زیان، نحوه‌ی عملکرد شرکت را در طول فعالیت خود برای مدت زمانی مشخص نشان می‌دهد که این اطلاعات را در یک دوره مشخص (معمولاً سالانه، ماهانه یا سه ماهه) جمع می کنند.
عناصر اصلی صورت سود و زیان شامل درآمد و هزینه است. در مجموع، این اعداد درآمد خالص (یا ضرر) را به همراه دارند.
تفاوت های اساسی بین تراز آزمایشی و ترازنامه
تفاوت های اساسی بین تراز آزمایشی و ترازنامه به شرح زیر ارائه شده و همینطور شمرده شده اند:
- تراز آزمایشی یک صورت مالی نیست در حالی که ترازنامه یک صورت حساب مالی است.
- تراز آزمایشی فقط برای اهداف داخلی استفاده میشود در حالی که ترازنامه برای مقاصدی غیر از داخلی یعنی صورت‌های مالی خارجی استفاده میشود.
- ترازهای آزمایشی نیازی به مجوز حسابرسی ندارند در حالی که ترازنامه باید لزوما توسط حسابرس یا حسابرسان هر مجموعه امضا شود.
- تراز آزمایشی را می‌توان برای پایان یک دوره‌ی یک ماهه، سه ماهه، یا برای نیم سال و حتی یک سال تنظیم کرد، درحالیکه ترازنامه فقظ می‌تواند در پایان یک سال مالی خاص تنظیم شود.
- دفتر کل در مورد تراز آزمایشی به عنوان یک منبع عمل می‌کند.
- تراز آزمایشی برای تشخیص خطاهای ریاضی و بررسی صحت معاملات، ثبت و ارسال میشود در حالیکه ترازنامه‌ها با هدف تعیین وضعیت مالی واحد تجاری در پایان یک سال مالی خاص برآورد میشود.
- در ترازهای آزمایشی، هر حساب به مانده بدهی و اعتبار تقسیم میشود. در حالی که در ترازنامه، هر حساب به دارایی‌ها، بدهی‌ها و همچنین حقوق صاحبان سهام تقسیم می شود.
جمع بندی
تراز آزمایشی می‌تواند به عنوان صورت بدهی و همچنین مانده‌های اعتبار تعریف شود، درحالیکه ترازنامه صورت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام تعریف میشود. همچنین تراز آزمایشی از افتتاحیه سهام چشم پوشی می‌کند و شامل سهام بسته میشود در حالی که ترازنامه شامل سهام افتتاحیه است.
همه کسانی که دارای شرکت هستند یا به‌عنوان حسابدار فعالیت می‌کنند باید به انواع ترازها آگاهی داشته باشند تا شرکت دچار زیان نشود. همچنین این مطلب یک راهنمایی خلاصه ای است از تفاوت‌های برتر میان تراز آزمایشی و ترازنامه که لازم است درمورد هریک بدانید.
