وظایف حسابدار چیست؟
کسانی که مسئولیت یک شرکت یا حرفه خاصی را به عهده دارند، معمولا با ارقام و اعداد مربوط به صورت حساب‌ها و فاکتورها سروکار دارند. مثلا آن‌ها باید حساب دقیق هزینه‌ها، درآمدها، حقوق کارمندان، میزان سود و زیان و… را داشته باشند. این موضوع برای همه افراد صدق می‌کند و هرکسی با هر کسب و کاری نیاز دارد به امور مالی‌اش رسیدگی کند.
معمولا چنین اشخاصی مشغله زیادی دارند و کارهای بسیاری وجود دارد که باید به آن‌ها رسیدگی کنند به همین دلیل نمی‌توانند حساب دقیقی از امور مالی خود داشته باشند. از طرفی برای نظم دادن به امور مالی افراد باید علم و دانش آن را داشته باشند و از قوانین مربوطه آگاه باشند.
به همین منظور صاحبان کسب و کارها معمولا اشخاصی به نام حسابدار را استخدام می‌کنند. حسابداران افرادی هستند که در زمینه رسیدگی به امور مالی تخصص و تبحر داشته و از قوانین و راهکارها آگاهی دارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی وظایف حسابداران بپردازیم.
حسابدار کیست؟
چه یک شرکت بزرگ باشد و چه یک کسب و کار کوچک باشد، یکی از کارمندان مورد نیاز آن حسابدار است. در واقع نقش حسابدار در هر شرکت و کسب و کاری نقشی پررنگ و غیر قابل انکار است. یکی از مهم‌ترین اعمال حسابداران، بررسی معاملات مالی است تا از قانونی بودن این معاملات مطمئن شوند. در اصل سروکار حسابداران با امور مربوط به پول است برای مثال آن‌ها به تنظیم اظهارنامه مالیاتی می‌پردازند.
همچنین آن‌ها عملکرد یک شرکت را از نظر مالی بررسی می‌کنند تا میزان سود و زیان‌ها مشخص شود. بنابراین یک حسابدار دیدی روشن و واضح ار عملکردهای مالی یک شرکت داده و می‌تواند آینده مالی آن شرکت را پیش‌بینی کند.
همچنین افراد می‌توانند برای سروسامان دادن به امور مالی خود به صورت خصوصی یک حسابدار استخدام کنند؛ یعنی لزوما حسابدار در یک شرکت مشغول به کار نمی‌شود و می‌تواند برای یک فرد کار کند.
شرح وظایف حسابدار
برای درک نقش حسابداران در امور مالی یک شرکت، لازم است با وظایف آن‌ها به خوبی آشنا شویم. صاحبان شرکت‌ها و مشاغل باید امور مالی مربوط به کار خود را به دقت مورد ارزیابی قرار دهند. این کار وظیفه حسابدار است. در ادامه به بررسی وظایف حسابدار می‌پردازیم:
- وظیفه بررسی سرمایه و بودجه، هزینه‌ها، درآمد، حقوق کارکنان و فاکتورها را به عهده دارد.
- به پردازش و پرداخت دستمزدها و حقوق کارکنان نظارت دارد.
- در کنترل هزینه‌ها نقش مهمی دارد و میزان درآمد و هزینه را برآورد می‌کند.
- به کمک ممیزی اسناد معاملات مالی را ارزیابی می‌کند.
- میزان سود و زیان شرکت را مشخص می‌کند، برای مثال با توجه به داده‌های مالی تعیین می‌کند که آیا شرکت در حال سود کردن است یا زیان کردن.
- آینده مالی شرکت را پیش‌بینی کرده و توصیه‌ها و تذکرات لازم را گوش‌زد می‌کند.
- صورت‌های مالی از جمله صورت سود و زیان ، ترازنامه ، وجوه نقدی و صورت جریان را بررسی می‌کند.
بررسی انواع مدل های حسابداری
نکاتی که در مورد حسابدار و وظایف‌اش گفتیم، نکاتی کلی بودند اما در واقع حسابداری انواعی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
- حسابدار مالی: مطالبی که در مورد حسابداری گفتیم، بیشتر در مورد حسابداری مالی صدق می‌کند. وظیفه حسابدار مالی بررسی سوابق مالی شرکت، نظارت بر پرداخت مالیات‌ها و… است.
- حسابدار دولتی: این دسته از حسابداران در سازمان‌ها و ادارات دولتی کار می‌کنند و امور مالی مربوط به ارگان‌های دولتی را سروسامان می‌دهند. پس باید در کار خود مهارت و تجربه کافی را داشته باشند.
- حسابدار صنعتی: در واحدهای صنعتی و تولیدی باید قیمت و هزینه کالاهای ساخته شده، به دقت محاسبه شود. شخصی که این وظیفه را در یک واحد تولیدی یا صنعتی به عهده می‌گیرد حسابداری صنعتی نام دارد.
- حسابدار منابع انسانی: در هر شرکت یا کسب و کاری علاوه‌بر سرمایه‌های مالی، کارکنان و منابع انسانی هم جزء سرمایه‌های مهم آن شرکت محسوب می‌شوند. حسابدار منابع انسانی ارزش اقتصادی منابع انسانی را در قالب صورت‌های مالی مطرح می‌کند.
یک حسابدار باید چه مهارت هایی داشته باشد؟
حسابداری شغل بسیار حساسی است که پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. در واقع از آنجایی که حسابداری با امور مالی و اعداد و ارقام زیادی سر و کار دارد، کار هر کسی نیست و یک حسابدار باید توانایی و مهارت‌های خاصی در این زمینه داشته باشد. برخی از مهارت‌های مورد نیاز برای حسابداران عبارت است از:
- توانایی بالا در تجزیه و تحلیل داده‌ها.
- مهارت در IT
- داشتن تحصیلات تخصصی در زمینه حسابداری.
- توانایی کارکردن با نرم افزارهایی مانند اکسل یا نرم افزار حسابداری
- تسلط کافی بر قوانین مالیاتی و تجاری.
- خلاقیت و اعتماد به نفس.
- صداقت، امانت‌داری و درستکاری
- توانایی مدیریت زمان را داشته باشد.
حسابدار باید مهارت ارتباطی قوی داشته باشد
شاید تصور کنید که یک حسابدار شخصی است که در اتاق مخصوص به خودش پشت میزی می‌نشیند و دائما در حال بررسی اسناد مالی و حساب‌وکتاب کردن است. اما در حقیقت یک حسابدار باید دائما با افراد زیادی مانند همکاران‌اش یا مشتریان شرکت در ارتباط باشد. پس لازم است که حسابدار مهارت‌های ارتباطی را هم در خود تقویت کند.
برای مثال اگر لازم بود در زمینه حسابداری به مشتریان یا همکارانش اطلاعاتی بدهد، بتواند آن اطلاعات را به صورت قابل درک برای آن‌ها بیان کند. از آنجایی که علم حسابداری تا حدی پیچیده است، ممکن است سایر افراد در درک امور مربوط به حسابداری خوب عمل نکنند پس حسابدار باید بتواند اطلاعات مورد نیاز را به صورت مختصر و واضح به سایرین منتقل کند.
شرح وظایف حسابداران در شرکت های تولیدی
وظیفه شرکت‌های تولیدی، تولید و ساخت کالای مشخصی است. موجودی کالا، سود حاصل از فروش آن‌ها، هزینه‌ها و بسیاری از موارد دیگر در یک شرکت تولیدی نیاز به محاسبه و حسابرسی دقیق دارد. یک حسابدار شرکت تولیدی علاوه‌بر پیگیری جریان موجودی کالا باید FIFO وLIFO را هم مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.
همچنین او در شرکت به تهیه ترازنامه مالی، جمع‌آوری اطلاعات در مورد وضعیت مالی شرکت و تهیه صورت سود و زیان می‌پردازد. در غیر این صورت چنین شرکتی نمی‌تواند وضعیت خوبی در بازار داشته باشد و بعد از مدتی دچار بی‌نظمی و آشفتگی می‌شود.
وظایف حسابدار در یک شرکت خدماتی چیست؟
اول از همه باید بدانیم یک شرکت خدماتی چه وظیفه‌ای داشته و با شرکت تولیدی چه تفاوتی دارد. در واقع یک شرکت خدماتی به تولید کالا نمی‌پردازد بلکه هدف او کسب درآمد و سود از طریق ارائه دادن خدمات خاصی است.
اگرچه این شرکت‌ها مانند شرکت‌های تولیدی کالا تولید نمی‌کنند اما به همان اندازه نیاز به روند حسابداری دارند. یک حسابدار در شرکت خدماتی باید کارهایی از قبیل: محاسبه درآمد، هزینه‌ها، میزان بودجه، دستمزدها و… را انجام دهد. همچنین او با تجزیه و تحلیل و محاسبه میزان درآمد و هزینه‌ها میزان بودجه لازم برای شرکت را تخمین می‌زند.
حسابداران برای انجام وظایف خود به چه ابزاری نیاز دارند؟
هر کسی با هر شغلی نیاز به ابزاری برای پیش بردن کارهایش دارد. در گذشته حسابداری با ابزار ساده‌تری انجام میشد از این رو هم سختی بیشتری هم برای حسابداران داشت و هم دقت کار پایین‌تر بود. امروزه به لطف برخی از ابزار مخصوص حسابداری، روند انجام کارها سریع‌تر و بهتر شده و دقت کار هم بالاتر رفته است.
اگر قصد دارید به یک حسابدار حرفه‌ای تبدیل شده و از رقبای کاری خود یک قدم جلوتر باشید، بهتر است با این ابزار و نحوه کار آن‌ها آشنا شوید. ابزار مخصوص حسابداری شامل:
- نرم‌افزارهای مخصوص حسابداری: با پیشرفت علم و فناوری به نظر می‌رسد نرم‌افزارها برای انجام سریع‌تر و دقیق‌تر کارها پدید آمده‌اند. پس به عنوان یک حسابدار حرفه‌ای باید از این نظر اطلاعات به روزی داشته باشید و بتوانید با یک نرم افزار مالی به راحتی کار کنید.
- کتاب استاندارد حسابداری: یک حسابدار حرفه‌ای در هر گزارش‌گیری و ثبتی، باید از استانداردهای حسابداری استفاده کند. این کتاب در مواقعی که به مشکل برمی‌خورید به شما کمک خواهد کرد پس تهیه آن از واجبات است.
- ماشین حساب: یک حسابدار در هر زمینه‌ای یا شرکتی که مشغول به کار باشد، کار اصلی او حساب‌وکتاب کردن است. در تمامی امور مالی یک حسابدار باید محاسبات دقیقی انجام دهد. یک حسابدار هر چقدر هم باتجربه و حرفه‌ای باشد یا به نرم‌افزارهای مختلف مسلط باشد، باز هم برای انجام محاسبات به ماشین حساب نیاز دارد. البته ماشین حسابی که حسابداران مورد استفاده قرار می‌دهند بسیار حرفه‌ای و تخصصی‌تر از سایر ماشین حساب‌ها است.
چگونه حسابدار خوبی باشیم؟
تا این جا با مفهوم حسابداری، ابزار لازم برای حسابداری، مهارت‌های مورد نیاز و وظایف و کارهای حسابدار آشنا شدیم. اما برای کسانی که به فعالیت کردن در این رشته علاقه‌مند هستند همواره یک سوال پیش می‌آید: چگونه می‌توانم حسابدار خوبی باشم؟
ممکن است در یک جامعه تعداد زیادی حسابدار وجود داشته باشد اما معمولا فقط تعداد کمی از این حسابداران مشغول به کار هستند و هم زمان برای چند شرکت کار می‌کنند. این افراد راز درست و حرفه‌ای کار کردن را آموخته‌اند و همین موضوع آن‌ها را از سایر حسابداران متمایز ساخته است.
چند نکته مهم برای حسابداران موفق
اگر می‌خواهید حسابدار موفق و حرفه‌ای باشید به نکات زیر توجه کنید:
- اطلاعات به روزی در زمینه کاری خود و نیز داده‌های مالی شرکت داشته باشید.
- قدرت بیان خود را بالا برده و روابط بین فردی‌تان را بهبود ببخشید.
- به صورت روزانه وجوه نقدی و چک‌های پرداختی را واریز کنید.
- ورود و خروج کالاهای انبار را به دقت ثبت و محاسبه کنید.
- تمامی خریدوفروش‌ها و معاملات را ثبت کرده و رسیدهای پرداختی و دریافتی را تطبیق دهید.
- یک نسخه پشتیبانی از کلیه داده‌های مالی تهیه کنید.
- به صورت هفتگی و منظم میزان بودجه را میزان سود و زیان شرکت مقایسه کنید.
- صورت‌های مالی‌های اصلی یعنی صورت وجوه نقدی، صورت سود و زیان و ترازنامه را به صورت ماهیانه بررسی کنید.
- از اسناد و رسیدهای حسابداری اسکنی تهیه کرده و آن‌ها را به یک سیستم ذخیره سازی یا نرم افزار حسابداری منتقل کنید.
آیا برای حسابدار شدن حتما به مدرک دانشگاهی نیاز داریم؟
حتما شما هم شنیده‌اید که اگر می‌خواهیم کاری به درستی انجام شود باید آن را به شخص متخصص در آن زمینه واگذار کنیم. در مورد مقوله حسابداری هم این سخن صدق می‌کند. اگرچه تمامی افراد برخی از کارهای پیش پا افتاده مالی را بلد هستند اما نباید تصور کنند که هرکسی توانایی حسابداری را دارد زیرا حسابداری چیزی بسیار فراتر از جمع و تفریق کردن اعداد است.
همچنین بخوانید : اصول حسابداری
در واقع بهتر است افراد در رشته حسابداری در دانشگاه‌ها تحصیل کنند و به صورت علمی و کاملا اصولی حسابداری را بیاموزند.
اما در صورتی که فردی علاقه‌مند به رشته حسابداری باشد اما تحصیلات دانشگاهی نداشته باشد و امکان تحصیل در این زمینه هم برای او فراهم نباشد، می‌تواند در دوره‌های مربوط به حسابداری مانند دوره ACCA یا دوره CIMAشرکت کرده و مهارت و توانایی‌های لازم را برای حسابدار شدن کسب کند.
رده های شغلی حسابداری
در بررسی چارت سازمانی وظایف حسابداری، به رده‌های شغلی مختلفی مانند: معاونت اداری و مالی، مدیر مالی، حسابدار، کمک حسابدار، حسابدار مالی، حسابدار انبار، رئیس حسابداری، حسابدار ارشد، مدیر مالی، حسابرس داخلی، سرپرست حسابرسی برخورد می‌کنیم.
برای مثال در مورد کمک حسابدار می‌توان گفت که برخی از شرکت‌ها یک حسابدار باتجربه و خبره دارند و کسانی که در امور حسابداری به این اشخاص کمک کرده و در عین حال از آن‌ها نکات لازم برای حسابداری را می‌آموزند کمک حسابدار نام دارند. چنین اشخاصی می‌توانند فارق تحصیلان تازه کاری باشند که نیاز به کسب تجربه و کار کردن زیر نظر فردی ماهر دارند.
معمولا به کمک حسابدار کارهای مالی ساده‌تر سپرده می‌شوند زیرا آن‌ها از نظر تجربه و مهارت در حد حسابدار شرکت نیستند.
خلاصه مقاله و نتیجه گیری
به هیچ وجه اغراق نخواهد بود اگر بگوییم حسابداری ستون یک شرکت یا یک کسب و کار است. زیرا حسابداران نقش اساسی و مهمی در یک کسب و کار ایفا می‌کنند. هر کسی با هر نوع شغلی نیاز دارد به صورت حساب‌های مالی، فاکتورها و سایر امور مالی خود رسیدگی کند.
رسیدگی به چنین اموری کار راحتی نیست و نیاز به دانش و تخصص خاصی دارد؛ از این رو صاحبان کسب و کارها اغلب افرادی تحت عنوان حسابدار را برای رسیدگی به امور مالی خود استخدام می‌کنند.
حسابداران با کمک ابزاری مانند نرم‌افزارهای پیشرفته حسابداری و نیز با به کار گیری تکنیک‌هایی به انجام اموری مانند: بررسی میزان بودجه و سود و زیان شرکت‌ها، پرداخت دستمزدها و حقوق کارکنان، بررسی صورت‌های مالی از جمله صورت سود، ترازنامه، وجوه نقدی و… می‌پردازد.
برای حسابدار شدن افراد یا باید تحصیلات دانشگاهی در این زمینه داشته باشند یا دوره‌های مخصوص حسابداری را سپری کنند.
