حسابداری چیست؟ علم حسابداری برخلاف علوم پایه که قوانین آن بر گرفته از قوانین طبیعت است که از مشاهده و تجربه تکرار نشات گرفته.
علم حسابداری عمداتا برخواسته از قواعد و روش هایی است که در بین بیشتر حسابداران پذیرفته شده و در نرم افزار حسابداری اجرا می شود. بنابراین می‌توان گفت که شرط مورد پذیرش بودن اصول حسابداری، پذیرفته شدن آن توسط حسابداران است. بنابراین اصول حسابداری باید دارای سه ویژگی مربوط بودن، عینی بودن و عملی بودن باشد.
اصول حسابداری در هر کشوری بر حسب نیاز و میزان توسعه آن کشور تدوین میشود. ساختار مالی هر کشوری تحت تاثیر بازارهای مالی و پولی است. در اکثر کشورهای توسعه یافته بازار سرمایه محور اصلی تامین مالی است و اصول مبتنی بر اوراق بهادار در کشورهای در حال توسعه حاکم است.
در مقابل در کشورهای توسعه نیافته پول، محور اصلی بازار است. در این مقاله همراه ما باشید تا با مفروضات حسابداری بیشتر آشنا شویم.
حسابدار کیست؟
تعریف حسابدار در دنیای واقعی و بازار کار متفاوت با تعریف کتبی آن است و حسابدار در دنیای واقعی به فردی اطلاق میشود که علاوه‌بر کارشناسی مالی، دارای مهارت در زمینه نظریه های حسابداری، قوانین مالیت های مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده، بیمه، قانون تجارت و غیره مهارت داشته باشد.
بنابراین دانش آموختگان رشته حسابداری علاوه‌بر تخصص تئوری نیازمند تخصص عملی نیز هستند این موضوعات شامل حسابداری مالی کاربردی، حسابداری مالیاتی، ارزش افزوده، حقوق و دستمز، نحوه تهیه اظهار نامه، تحریر دفاتر قانونی و گزارش معاملات فصلی بر اساس نمونه های علمی و واقعی در قالب نکات کاربردی هستند.
مفاهیم بنیادی حسابداری یا مفروضات حسابداری چیست؟
مفروضات علم و اصولی است که مبنای تهیه آن اصول حسابداری است. این مفروضات به حدی در بین حسابدارن جا افتاده است که معولا به طور مشخص بیان نمیشوند و فرض بر پذیرش و به کارگیری آن است. به همین جهت مفروضات حسابداری نیازی به اثبات ندارند.
مفروضات حسابداری شامل ۵ مفهوم فرض تفکیک شخصیت، فرض تداوم فعالیت، فرض واحد اندازه‌گیری، فرض تعهد، فرض دوره مالی است.
- فرض تفکیک شخصیت
طبق این فرضیه هر واحد اقتصادی که دارای شخصیت حقوقی یا فاقد آن است به عنوان یک واحد مستقل در نظر گرفته میشود.
واحدی مستقل از مالک یا مالکان آن و دیگر واحدهای صنفی در نظر گرفته خواهد شد. در مواردی که برای حسابرسی درست و اصولی لازم باشد ممکن است که شخصیت حسابداری مفهومی فراتر از شخصیت حقوقی پیدا کند و یا برعکس مفهوم آن ممکن است بسیار محدودتر از مفهوم شخص حقوقی باشد.
- فرض تداوم فعالیت
فرضی که بیان میکند تداوم واحد اقتصادی تا آینده قابل پیش‌بینی تداوم پیدا خواهد کرد مگر آن که عکس آن پیش آید. دلایل ایجاد فرض تدام فعالیت این است که باید دسته‌بندی بدهی ها و دارایی های جاری یا بلند مدت تعیین شود.
فرض تداوم فعالیت در حالتی منقضی میشود که که ارکان ذی صلاح تصمیم به انحلال شرکت بگیرند، انقضای مدت اساس نامه، تحمل زیان عمده و یا تعطیلی بلند مدت همه یا بخشی از واحد انتفاعی وضعیت هایی هستند که می‌توانند فرض تداوم فعالیت را نقض کنند.
- فرض واحد اندازه گیری
مفهوم فرض واحد اندازه‌گیری این است که کلیه معاملات و فعالیت های مالی باید بر حسب پول نه چیز دیگری مورد اعتبار و سنجش قرار گرفته شود.
در نتیجه از آن‌جا که پول مقیاس مشترک در همه معاملات است برای گزارش گیری های مالی از این مقیاس مشترک استفاده خواهد شد. کلیه معاملاتی که در دفترهای مالی ثبت میشوند هیچ حجم و مقداری ندارند بلکه فقط بهای آن‌ها ثبت میشود.
- فرض دوره مالی
توجه به این که نتایج واقعی عملیات مالی هر موسسه‌ای را تنها می‌توان در پایان اجرای عملیات آن و پس از مطالبات وصول شده، فروش دارایی‌ها و اجرای تعهدات ذکر شده و پرداخت بدهی‌هاب قبلی به طور دقیق و قطعی تعیین کرد؛ به همین دلیل افرادی که از اطلاعات مالی استفاده میکنند نمی‌توانند برای دریافت اطلاعات تا آن زمان صبر کنند.
بنابراین عمر طولانی یک موسسه یا سازمان به دورههای زمانی کوتاه‌تر و مساوی که معمولا یک سال است تقسیم میشود. برای هر دوره زمانی گزارش‌های مالی جداگانه‌ای ارائه میشود.
در علم حسابداری زمان فعالیت یک واحد اقتصادی به دورههای کوتاه تری به نام دوره حسابداری تقسیم میشود. این تقسیم عمر به قطعات کوچکتر زمانی دارای این مزیت است که قابلیت مقایسه و سنجش را به وجود آورده است. در نتیجه امکان ارزیابی نتایج در هر دوره زمانی وجود خواهد داشت.
- فرض تعهدی
بر اساس این فرض زیربنایی در حسابداری، درآمدها به محض تحقق فرایندهای مالی و هزینه‌ها به محض تحمیل آن فرایندها، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوطه شناسایی و ثبت میشوند. بنا به همین دلایل در مبنای نقدی درآمد، هنگام وصول حساب ها شناسایی میشود. بر اساس فرض تعهد درآمد طبق فرمول زیر قابل محاسبه است.
درآمد و اسناد دریافت = پیش درآمد + دریافتی از حساب ها + درآمد نقدی
اصول حسابداری چیست؟
اصول حسابداری شامل قواعد کلی است که مبنای کار در کلیه مراحل اجرای عملیات حسابداری است و این اصول در مورد نحوه اندازه‌گیری، ثبت، گزارش نتایج، طبقه‌بندی واحدهای عملیاتی را تعیین میکنند. برعکس مفروضات که اصول بنیادی حسابداری هستند، اصول حسابداری دارای جنبه زیر بنایی است.ما در مقاله ای به صورت جداگانه و مفصل به این موضوع پرداخته ایم که می توانید با کلیک روی لینک زیر آن را مطالعه کنید :
مراحل اصلی یادگیری حسابداری
- شناسایی رویدادهای مالی
- داشتن دفتر کل و ترازنامه آزمایشی
- ثبت و نگهداری رویدادهای تعدیلی
- عملیات گزارشگری مالی و بستن حسابها
ویژگی های کیفی که موجب میشود تا صورت های مالی مفید واقع شوند
- مربوط بودن اطلاعات
اطلاعاتی برای مصرف‌کنندگان آن مربوط تلقی میشوند که شامل وقایع حال، گذشته و انتظارات حسابدار در خصوص وقایع آتی باشد. در کل اطلاعاتی مفید هستند که دارای ویژگی به موقع بودن و سودمند بودن باشند.
- به موقع بودن اطلاعات
بسیاری از اطلاعات مالی نسبت به گذشت زمان حساس هستند در نتیجه باید در موقع درست در دسترس و مورد استفاده قرار گیرند.
- داشتن قابلیت اتکا
در علم حسابداری اطلاعاتی قابل اتکا شناخته میشوند که دور از هرگونه اشتباه و به طور منصفانه و بی طرف تهیه شده باشند.
- بی طرف بودن در ثبت اطلاعات
بی طرف بودن در ثبت وقایع مالی به این معنا است که از هر گونه افراط و تفریط و خوش‌بینی دوری شود؛ و از بزرگ‌نمایی اتفاقات کوچک و کوچک جلوه دادن وقایع مهم جلوگیری شود.
اجزای معادله حسابداری
- دارایی ها
- بدهی ها
- درآمد
- سرمایه
- هزینه
- دارایی ها
منابع اقتصادی که با استفاده از آن فعالیت های اقتصادی انجام میگیرد را دارایی میگویند. منابعی که در اثر معاملات و فعالیت های مالی، ایجاد و شناسایی شده‌اند و قابلیت تبدیل شدن به پول را دارند دارایی نامیده میشوند.
اجزای دارایی در علم حسابداری
- وجه نقد
هر گونه وجه نقد ریالی یا ارزی مربوط به موسسه را که در نزد بانک ها و موسسات مالی نگهداری میشود را وجه نقد میگویند
- مطالبات
مطالبات بیانگر طلب موسسه از اشخاص دیگر است و در حسابداری شامل اسناد دریافتی است.
- حساب های دریافتی
شامل مطالباتی است که بابت آن سفته یا چک از شخص بدهکار دریافت نشده است.
- اسناد دریافتی
اسناد دریافتی شامل حساب هایی است که از شخص بدهکار به موسسه چک و سفته دریافت شده است.
- پیش پرداخت ها
مبالغی که قبل از تحویل کالا توسط شخص ذی‌نفع دریافت میگردد برای موسسه به عنوان پیش‌پرداخت تلقی میشود.
- علی الحساب
مبلغی که بعد از تحویل کالا به صورت عدم قطعی در وجه ذی‌نفع پرداخت خواهد شد.
- موجودی های مواد و کالا
محصولاتی که جهت استفاده و یا به منظور فروش یا استفاده در ساخت محصولات دیگر تهیه میشوند را موجودی مواد و کالا مینامند. در این بین اقلام مصرفی را تحت عنوان ملزومات در حساب ها ثبت میکنند.
- ملزومات
نوعی از دارایی که خریداری یا تولید میشود و در جریان فعالیت های موسسه به تدریج مصرف میشود.
- بدهی ها
به تعهداتی که برای موسسه ایجاد شده است چه در قبال پول نقد یا دریافت کالا و خدمات به صورت غیر نقدی که هزینه آن با پرداخت پول و انتقال دارایی انجام میشود بدهی گفته میشود.
اجزای اصلی بدهی
- اسناد پرداخت
اسنادی که از طرف ما به دیگران داده شده است مبنی بر دریافت کالا یا خدمات
- حساب های پرداختی
بدهی ما به دیگران که در قبال آن هیچ مدرکی نزد کسی که از ما بدهی دارد وجود ندارد.
- وام پرداختی
میزان بدهی ما که از منابع مالی یا اشخاص حقیقی و حقوقی قرض شده است
- پیش دریافت
وجوه دریافت شده از سایر افراد در قالب یک تعهد مشخص که هنوز فعالیتی مبنی بر اجرای آن تعهد انجام نشده است.
- سرمایه
سرمایه به معنای مابه‌تفاوت دارایی ها و بدهی ها یک شرکت یا موسسه است. سرمایه یک موسسه به معنای آورده نقدی یا غیر نقدی مالکان یک موسسه به هنگام ایجاد موسسه است.
- درآمد
به کلیه دریافتی های اشخاص که در قبال فروش محصول یا ارائه خدمات دریافت میکنند درآمد گفته می شود و با سرمایه متفاوت است. درآمد داشتن باعث افزایش دارایی و کاهش بدهی خواهد شد.
- هزینه
همه اشخاص برای پیش‌برد اهداف و اهداف در کسب و کار خود مخارجی را متحمل میشوند. این مخارج باعث خروج درآمد از موسسه و افزایش بدهی و کاهش دارایی خواهد شد.
همه قانون و قوانین ذکر شده در این مقاله در نهایت منجر به ایجاد حسابداری دولتی خواهد شد.
حسابداری دولتی چیست؟
گسترش دولت در امور مالی، اداری، فرهنگی و موارد دیگر از حوزه های جامعه باعث افزایش وظایف و تعهدات پرسنل شده است. این گستردگی عامل ایجاد سیستم های جدید نیز بوده است. دولت به منظور سرکشی و نگهداری حساب امور و دارایی های خود نیازمند یک سیستم خاص و جدید بود؛ این سیستم جدید باید قادر به رفع همه نیازهای دولت اعم از تنظیم، کنترل و اجرای بودجه باشد.
هر کدام از بخش های تنظیم، کنترل و اجرا به نوبه خود تشکیل یک سیستم را می‌دادند که خود جزئی از یک سیستم بزرگ‌تر به شمار میرفت. کم کم مباشران دولتی که وظیفه ثبت، نگهداری و گزارشدهی امور مالی دولت را برعده داشتند به دلیل گسترش مسئولیت های دولت دیگر قادر به این کار نبودند.
همه این دلایل باعث شد تا به آرامی سیستم حسابداری دولتی شکل بگیرد این سیستم جدید باعث شد تا حسابداری دولتی به عنوان یک رشته تحصیلی جدید به وجود بیاید.
در حسابداری دارایی فکری چه نقشی در ارزش آفرینی شرکت ها دارد؟
سرمایه گذاران حاضر در بازار سرمایه همیشه در جست‌وجوی شرکت هایی هستند که بالاترین احتمال رشد و بازده را در زمان آتی خواهند داشت. از این رو روش های بررسی عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهم از موضوعات مورد توجه پژوهشگران است.
با همه اینها همه تحقیقات گذشته پیرامون قیمت سهام به دلیل فقدان اطلاعات درباره دارایی فکری در صورت های مالی اساسی بر اطلاعات مالی تکیه داده شده است. این امر موجب نادیده گرفتن بخشی از اطلاعات ارزشمند عملکرد هر شرکت است که در یادداشتهای توضیحی منتشر شده‌اند.
امروزه این دارایی فکری نقش بسیار مهمی در ارزش آفرینی شرکتها ایفا میکند.
معاملات فصلی در حسابداری به چه معنا است؟
صورت معاملات فصلی گزارشی است که حاوی اطلاعات و اقلام صورت حساب های خرید و فروش کالا و خدمات است. در پایان هر فصل باید تمامی این اطلاعات برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال شود. تهیه و تنظیم صورت های مالی فصلی از مهم‌ترین وظایف یک حسابدار به شمار میرود.
سخن پایانی
مهم‌ترین و اساسی‌ترین کار یک حسابدار این است که قادر باشد که رویدادهای حسابداری را به زبان حسابداری تفسیر نماید. در نتیجه یک حسابدار باید قادر باشد که با استفاده از دانش خود وقایع و رویدادهای مالی را تجزیه و تحلیل کند.
به یاد داشته باشید که بقا هر فعالیت نیازمند داشتن اطلاعات ملی یکپارچه و منظم است. بنابراین حسابداری از آن دسته شغل هایی است که همواره برای هر موسسه ای لازم است. در این مقاله تمام اطلاعات لازم درباره شغل و اصطلاحات حسابداری را بیان کردیم تا اگر به این حرفه علاقه دارید بتوانید با مفاهیم و اصطلاحات پایه‌ای آن آشنا شوید.
