حساب جاری سهامداران یک حساب مشترک برای دریافت و پرداخت‌های نقدی شرکت است. زمانی که شرکت با مشکل نقدینگی روبه‌رو شود، صاحبین سهام باید مبالغی را به حساب شرکت واریز کنند.
همچنین زمانی که شرکت از نظر مالی روبه‌راه باشد، سهامداران می‌توانند مبلغ موردنظر را از شرکت خارج کنند. در ادامه قصد داریم بدانیم که چرا نباید حساب جاری سهامداران در اظهارنامه مالیاتی تکمیل شود؟
حساب جاری
حساب جاری به معنای جاری بودن و یا در جریان بودن حساب در یک دوره کوتاه‌مدت است. به‌عنوان‌مثال، چنانچه افرادی مبالغی را به یک موسسه بدهکار و یا طلبکار باشند؛ ابتدا گردش حساب موسسه مورد نظر را بررسی می‌کنند. گردش حساب مشخص می‌کند که در یک‌زمان معین یک حساب دارای چند تراکنش بوده است.
به‌طور کلی گردش حساب به معنای رفت و آمد ارزش در یک حساب جاری است؛ البته گردش جریان یک حساب ممکن است تنها به یکی از بخش‌های موسسه مرتبط باشد. عملیات گردش حساب در حسابداری تعهدی کاملاً مورد پذیرش قرار گرفته و قانونی است.
سهامداران
سهامداران سرمایه گذاران اصلی یک موسسه محسوب می‌شوند و سرمایه مورد نیاز موسسه را فراهم می‌کنند. این مسئله زمانی اهمیت می‌یابد که بنابر ضروریات خللی در وضعیت مالی شرکت یا موسسه رخ دهد. زمانی که شرکت نیاز به منبع مالی موقت دارد سرمایه‌گذاران این مشکل را رفع می‌کند.
به‌عنوان مثال، اگر شرکت در یک تاریخ مشخص دچار کمبود نقدینگی شود و قادر به پرداخت تعهدات بانکی خود نباشد؛ باید از سهامداران درخواست به تأمین منابع مالی شرکت کند.
البته ممکن است خلاف این مورد نیز صدق کند. ممکن است سهامداران دچار بحران مالی شوند؛ در این صورت شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند برای مدت کوتاهی می‌تواند مبلغ معینی به آن‌ها قرض دهد. در این صورت شرکت پس از پرداخت، آن را در حساب جاری سهامدار ثبت می‌کند.
گاهی نیز سهامدار می‌خواهد از خدمات و محصولات موسسه‌ای که خود یکی از سرمایه‌گذاران آن به حساب می‌آید بهره‌مند شود. در چنین حالتی با شرکت همانند دیگر مشتریان وارد معامله می‌شود. سهامدار می‌تواند این عملیات را با عنوان حساب جاری سهامداران ثبت کند.
پیشنهاد می‌شود که اگر سهامدار می‌خواهد به عنوان یک مشتری با شرکت معامله کند ؛ این عملیات را در حساب بدهکار و یا بستانکار جاری ثبت نماید. انجام این کار مانع از ایجاد ابهام برای دیگر سهامداران می‌شود؛ در این حالت معاملات انجام شده ربطی به سهام او در شرکت ذکر شده نخواهد داشت.
چه اشخاصی مکلف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند؟
اشخاص مکلف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی عبارت‌اند از:
- تمامی اشخاص حقیقی که در ایران مشغول به فعالیت هستند.
- افراد حقوقی که در ایران مشغول به کار هستند.
- تمام افراد حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از ایران مشغول به فعالیت هستند.
- تمام افراد حقیقی و حقوقی که خارج از کشور اقامت دارند؛ اما درآمد آن‌ها از ایران به دست می‌آید.
- تمام اتباع غیر ایرانی چه حقیقی و چه حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت هستند.
چرا ابهامات در حساب جاری سهامداران به وجود می‌آید؟
یک حسابرس ابتدا باید با دید «فروش و یا درآمد ثبت نشده» به حساب جاری شرکا نگاه کند. با استفاده از این شیوه بازرس می‌تواند و بررسی‌هایش را به درستی انجام دهد. البته دقیقا نمی‌توان گفت که در تمامی حساب‌های جاری شرکا فروش یا درآمد در سرفصل‌ها ثبت نشده است.
البته ممکن است نام سرفصل‌ها با مواردی که تحت آن سرفصل ثبت شده است تطبیق داشته باشد؛ اما در بررسی‌ها باید اصل و مبنا را چنین قرار داد که درآمدها ثبت نشده‌اند.
افزایش مانده بستانکار حساب جاری شرکا از سالی به سال دیگر، باید برای حسابرس تعجب‌برانگیز باشد. یک حسابرس باید با تردید به حساب درآمدها و فروش‌ها توجه کند. همچنین باید بررسی‌های خود را با این فرض ادامه دهد که تعدادی از درآمدها و فروش‌های شرکت ثبت نشده‌است.
حسابرس باید درک کند که سهامداران آن شرکت چه نفعی از ادامه فعالیت آن شرکت می‌برند. این امکان وجود دارد که شرکتی در اوایل شروع فعالیت خود با مشکل نقدینگی مواجه شود؛ اما حسابرس باید از خود بپرسد این روند تا چه مدتی می‌تواند ادامهدار باشد؟
نکته
آیا سهامدارن این را نمی‌دانند که اگر سرمایه خود را به شکل سپرده بلند مدت در بانک قرار دهند می‌توانند بی‌دردسر سود کنند؟
در ابتدا بررسی تخلفات یک حساب، وظیفه بازرس قانونی و یا حسابرس شرکت است. چنانچه سهامدار شرکت عضو هیئت مدیره شرکت نیز باشد؛ طبق ماده ۱۲۹ قانون تجارت، اعضاء هیئت مدیره از معامله با شرکت منع شده و چنین معاملاتی باطل اعلام می‌گردند. بازرس قانونی مکلف است در اولین جلسه مجمع و یا در مجمع عمومی فوق‌العاده این معامله را مطرح کند.
طبق این ماده در صورتی که معامله بدون اجازه هیئت مدیره انجام شود؛ اما مجمع عمومی عادی مالکان سهام آن را تصویب نماید، معامله معتبر خواهد بود.
حال اگر معامله بدون اجازه هیئت مدیره صورت گرفته باشد و مجمع عمومی عادی مالکان سهام نیز آن را تصویب نکند؛ معامله فسخ خواهد بود.
بدیهی است که قابل فسخ بودن معاملات، درست بودن آن را مخدوش نمی‌کند. اگر در چنین معامله‌ای ظرف مدت مشخص شده در ماده ۱۳۱ این قانون، تقاضای ابطال صورت نگیرد، معاملات کماکان درست است. زمان تصمیم‌گیری در مجمع در رابطه با معامله، ذی‌نفع معامله حق شرکت در رأی‌گیری را نخواهد داشت.
چنانچه سهامدار عضو هیئت مدیره نباشد، بررسی‌های لازم برای درست بودن گردش حساب انجام می‌شود. اگر این تراکنش‌ها دارای مدارک واقعی باشند و مورد تائید بازرس قانونی واقع شوند؛ بنابراین دیگر هیچ‌گونه نگرانی در این رابطه وجود ندارد و اظهار آن در اظهارنامه مالیات مشکلی را به وجود نمی‌آورد. البته توجه کنید که این قانون تنها مختص قانون تجارت است.
چه موردی موجب نگرانی مودیان مالیاتی برای استفاده از حساب جاری شرکا می‌شود؟
اگر تراکنش‌ها اغلب زیاد باشند ممکن است، این معاملات را نوعی حساب‌سازی غیرواقعی تصور کنند. به‌عنوان‌مثال، اگر سهامدارن تأمین‌کننده مواد اولیه یا قطعات ماشین‌آلات و یا خدمات باشند؛ ممکن است از نگاه یک حسابرس ارتباطی میان خریدار و فروشنده وجود داشته باشد.
ممیزین از این دیدگاه به یک حساب می‌نگرند که اغلب فرارهای مالیاتی، بیمه‌ای، دو دفترِ بودن شرکت‌ها، درآمدها و فروش ثبت نشده و… می‌توانند در این حساب و حساب‌های مشابه باشند.
تنبیهات و جرائم مالیاتی شامل چه مواردی می‌شود؟
قانون مؤدیان بدحساب را به جرائم مالیاتی تهدید کرده است. اگر شرکتی از انجام تکالیف قانونی و پرداخت مالیات خودداری کند به وسیله موارد زیر با آن‌ها مقابله خواهد شد.
- محاسبه مالیات به شیوه علی‌الراس
در صورتی که مؤدی از انجام تکالیف قانونی خودداری کند، ماموران مالیاتی اقدام به تشخیص و ارزیابی وی خواهد کرد. این روشی به منظور تشخیص مالیات مؤدیانی است، که با اداره مالیات همکاری نمی‌کنند.
در حقیقت این روش نوعی مجازات برای مؤدیان مجرم به حساب می‌آید. در این روش ارزیابی مالیات از طریق ادراه امور مالیاتی صورت می‌پذیرد. با تخلف در هریک از موارد زیر درآمد مؤدیان علی‌الرس تشخیص داده می‌شود:
- اگر تا زمان مقرر شده ترازنامه و حساب سود و زیان یا درآمد دریافت نشود.
- اگر مدارک و گزارشات مورد نظر براساس درخواست حسابرس انجام نشود.
- اگر مدارک داده شده از نظر اداره مالیاتی غیرقابل بررسی باشد.
- جریمه و حبس
در مواردی قانون مالیات‌های مستقیم افراد متخلف را با این روش مجازات می‌کند. افرادی که از انجام وظیفه قانونی خود کوتاهی کرده‌اند یا در ارزیابی‌های مالیاتی تخلف نموده‌اند با حبس یا جریمه مجازات می‌شوند.
- محرومیت از معافیت و بخشودگی
گاهی مؤدی از پرداخت مالیات به شرط، دریافت اظهارنامه و نگهداری اسناد و دفاتر قانونی خود معاف می‌شود. چنانچه از انجام وظایف قانونی خود امتناع ورزد دیگر از معافیت بهره‌مند نمی‌شود.
- ممنوع الخروج شدن
براساس ماده ۲۰۲ قانون مالیات‌های مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند از خروج بدهکاران مالیاتی و مدیران حقوقی به خارج کشور جلوگیری کند. این بدهی مالیاتی می‌تواند شامل مالیات شخص حقوقی مربوط به دوران مدیریت آن‌ها باشد.
- ابطال اسناد انتقال صوری
اگر مؤدیان مالیاتی به قصد فرار از پرداخت مالیات اقدام به نقل و انتقال اموال خود به همسر و یا فرزندانش کند؛ سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند اقدام به فسخ اسناد توسط مراجع قضایی کند.
آیا پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی به اداره دارایی، امکان اصلاح آن نیز وجود دارد؟
شما می‌توانید تا یک ماه بعد از دریافت اظهارنامه توسط سازمان امور مالیاتی کشور، نسبت به اصلاح آن اقدام کنید. براساس ماده ۲۲۶ قانون مالیات، می‌توانید در این بازه زمانی نسبت به برطرف کردن نقص اقدام نمایید.
عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی چه عواقبی برای مؤدیان دارد؟
اظهارنامه مالیاتی باید در اواخر سال مالیاتی یا چهار ماه پس از پایان سال مالی بر اساس اساسنامه شرکت‌ها ارسال شود. اگر مؤدیان در زمان‌های مشخص شده اقدام به تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی نکنند ۳۰ درصد از مبلغ مالیات پرداخت نشده آن‌ها شامل جریمه می‌شود و غیرقابل بخشش است.
اشخاص حقیقی و حقوقی بدانند که حتی اگر شرکت آن‌ها هیچ‌گونه فعالیت مالی نداشته باشد، باید اظهارنامه را ارسال کنند. عدم وجود هرگونه فعالیت مالی دلیلی بر ارسال نکردن اظهارنامه مالیاتی نیست. در چنین حالتی باید اظهارنامه مالیاتی را به شکل سفید و به همراه سایر مدارک به اداره مربوطه ارائه دهند. غفلت در انجام این کار می‌تواند سبب جریمه گردد.
آیا پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی امکان اصلاح آن وجود دارد؟
اگر مؤدیان بعد از فرستادن اظهارنامه مالیاتی متوجه شدند که ایراداتی در اظهارنامه مالیاتی وجود دارد؛ می‌توانند آن را اصلاح کنند. یک ماه پس از تاریخ تحویل می‌توانند اقدام به اصلاح اظهارنامه کنند و ایرادات آن را برطرف نمایند.
بهتر است پیش از تاریخ تعیین شده برای دریافت اظهارنامه کارهای لازم در این خصوص انجام شود؛ زیرا دیگر در صورت بروز چنین مشکلاتی زمان کافی برای اصلاح وجود خواهد داشت.
دفاتر قانونی در تسلیم اظهارنامه چه نقشی دارند؟
تمام مؤدیان و افرادی که شامل پرداخت مالیات می‌شوند باید روش کار با دفاتر قانونی و تنظیم آن را بدانند؛ زیرا مالیات این افراد به صورت مستقیم توسط این دفاتر مشخص و محاسبه می‌گردد. مهم‌ترین دفاتر قانونی در فعالیتهای مالی و حسابداری دفتر کل، دفتر روزنامه و دفتر دارایی است.
دفاتر روزنامه تمام عملیات مالی را به ترتیب تاریخ شروع، مبلغ، طرف معامله و دیگر جزئیات در خود درج می‌کنند. دفتر کل شامل خلاصه دفتر روزنامه است.
مؤدیان مکلف هستند پایان هر هفته تمام اطلاعات موجود در دفتر روزنامه را به شکل خلاصه به دفتر کل انتقال دهند. دفتر دارایی نیز صورتی از تمامی دارایی‌های شرکت یا شخصی را در خود ثبت کرده است. دفتر کل اطلاعاتی از جمله دارایی‌های منقول یا غیرمنقول را در خود ثبت نموده است. مؤدیان مکلف هستند تا اواخر فروردین سال بعد تکمیل این اطلاعات را انجام دهند.
نتیجه‌‌گیری
در این مقاله از شرکت نرم افزاری فراپیام به طور مفصل با شما در خصوص حساب جاری سهامدارن و شرکا صحبت کردیم.
حساب جاری سهامدارن، یک حساب مشترک برای دریافت و پرداخت مالکان سهام به حساب می‌آید. از این حساب زمانی استفاده می‌شود که شرکت مشکل نقدینگی داشته باشد و یا مالکان با مشکل مالی مواجه شوند. در واقع با استفاده از این حساب شرکت و شرکا به تبادل مالی با یکدیگر می‌پردازند. البته باید از این تبادلات تنها در راستای دریافت و پرداخت‌های مرتبط با شرکت استفاده کرد.
افزایش تورم در حساب جاری شرکا به این معنا است که شرکت بارها توسط شرکا شارژ شده است. شاید یکی از علل بروز تورم در حساب جاری شرکا می‌تواند سرپوش گذاشتن روی درآمدهای شرکت باشد. یکی از دلایل تکمیل نکردن حساب جاری سهامداران در اظهارنامه مالیاتی ثبت نشدن درآمدها و فروش محصولات است.
بیشتر بخوانید :
