حتما عنوان اعتبار مالیات ارزش افزوده به گوشتان خورده است و دوست دارید بیشتر راجع به این موضوع اطلاعات بدست آورید.
در این مقاله از شرکت نرم افزاری فراپیام قصد داریم که به بررسی اعتبار مالیات بر ارزش افزوده پرداخته و شرایط پذیرش آن را عنوان کنیم اما قبل از آن بهتر است به یک تعریف مناسب از مالیات بر ارزش افزوده را عنوان کرده و انواع آن را بیان کنیم تا شما به عنوان خواننده این مطلب به درک بهتری از موضوع برسید و درک این مسئله برایتان راحت‌تر و واضح‌تر باشد. بنابراین اگر به دنبال رسیدن به یک مفهوم قابل درک از موضوع اعتبار مالیات بر ارزش افزوده و شرایط آن هستید در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
اقتصاددانان و پژوهشگران تعاریف متعددی را برای توضیح مفهوم مالیات بر ارزش افزوده بیان کرده‌اند که همه آن‌ها به یک مفهوم کلی اشاره کرده‌اند اما اگر بخواهیم یک تعریف جامع و کامل که مورد قبول بسیاری از اقتصاددانان است را بیان کنیم می‌توانیم به تعریف زیر که در ماده ۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده آمده اشاره کنیم:
بر اساس این تعریف مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیر مستقیم تلقی می‌شود که به تفاوت میان ارزش کالاها یا خدمات ارائه شده توسط یک نهاد با ارزش آن کالاها و خدمات خریداری شده توسط مشتری اشاره می‌کند.
به عنوان مثال اگر شخصی به عنوان تولید کننده یک میز ساخته و آن را به مبلغ ۲ میلیون تومان به فروش برساند. حتما برای ساخت میز از ابزار و وسایلی بهره گرفته که قیمت آن‌ها به این صورت است: ۳۰۰ هزار تومان هزینه خرید چوب، ۵۰ هزار تومان هزینه خرید چسب، ۵۰ هزار تومان هزینه خرید میخ و در پایان ۱۰۰ هزار تومان نیز به عنوان مزد کارگر.
جمع این مبلغ که ۵۰۰ هزار تومان است به عنوان هزینه ساخت میز در نظر گرفته می‌شود که به قیمت فروش آن که ۲ میلیون تومان است اختلاف دارد. این اختلاف همان ارزش افزوده کالا است که به آن مالیات تعلق می‌گیرد.
اما نکته‌ای که وجود دارد این است که مالیات بر ارزش افزوده کالاها و خدمات به مصرف آن‌ها تلق می‌گیرد بنابراین مصرف کننده موظف به پرداخت آن است.
شما به عنوان تولید کننده می‌توانید به صورت دوره‌ای به سازمان امور مالیاتی منطقه فعالیت خود مراجعه کرده و این مالیات را پرداخت کنید یا پیگیر امور قانونی مالیات خود بوده و گواهی مالیات بر ارزش افزوده را دریافت کنید پس از طی این مرحله می‌توانید روی فاکتورهای فروش خود مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان دریافت کنید.
یعنی شما به عنوان فروشنده کالا و خدمات وظیفه دارید مالیات بر ارزش افزوده کالا را از مشتری دریافت کرده و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید که این مالیات به تمامی مراحل خرید منابع اولیه و تولید و توزیع کالا و خدمات تعلق می‌گیرد.
انواع مالیات بر ارزش افزوده
همان‌طور که اشاره کردیم مالیات بر ارزش افزوده به تمام مراحل تولید یک کالا یا ارائه یک خدمت تعلق می‌گیرد یعنی اگر شما به عنوان تولید کننده یک محصول برای تولید اقدام به خرید مواد اولیه کرده باشید شما نیز مالیات بر ارزش افزوده آن کالا را به فروشنده آن پرداخت کرده‌اید به همین دلیل این مالیات را به سه دسته زیر تقسیم‌بندی کرده‌اند:
- مالیات بر ارزش افزوده تولیدی
- مالیات بر ارزش افزوده درآمدی
- مالیات بر ارزش افزوده مصرفی
البته اگر به عنوان تولید کننده یا ارائه دهنده کالا و خدمات در یکی از مناطق ویژه اقتصادی که سازمان امور مالیاتی آن را معرفی کرده است فعالیت کنید از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف خواهید بود.
وظایف مشمولان مالیات بر ارزش افزوده
در قانون امور مالیاتی برای مودیان و مشمولان مالیات بر ارزش افزوده وظایفی ذکر شده است که باید به آن‌ها عمل کند در غیر این صورت نوعی تخطی از قانون صورت گرفته که شامل جریمه برای مودیان خواهد بود. این قوانین عبارتند از:
- شما به عنوان یکی از مشمولان قانون مالیات بر ارزش افزوده وظیفه دارید که دفاتر، صورت حساب‌ها، فرم‌های مربوطه و ماشین‌های صندوق را بر اساس روش‌ها و پروتکل‌های سازمان امور مالیاتی حفظ و نگهداری کرده تا در صورت لزوم آن‌ها را به ماموران مربوطه تحویل دهید.
- بر اساس ماده ۳۴ قانون امور مالیاتی همه مودیان و مشمولان مالیات بر ارزش افزوده باید مدارک ذکر شده در قسمت قبل را تا ۱۰ سال بعد از گذشت سال مالیاتی مربوط به آن مدرک نگهداری کرده تا در صورت لزوم به ماموران سازمان ارائه دهند پس از گذشت این زمان می‌توانند با خیال راحت آن مدارک را از بین ببرند.
- اگر مودیان مالیات بر ارزش افزوده از ارائه مدارک و اسناد مربوطه سر باز زنند یا مدارک و اسناد ارائه شده توسط آن‌ها مستند و مستدل نباشد بر اساس قوانین جریمه خواهند شد.
اعتبار مالیات ارزش افزوده چیست؟
اعتبار مالیات ارزش افزوده همان مالیاتی است که فروشنده پس از طی یک‌سری از مراحل قانونی در فاکتورهای فروش خود از خریدار دریافت می‌کند که می‌توان آن را از مبلغ مالیات بر ارزش افزوده کسر کرد. یعنی مشمولان و مودیان مالیات بر ارزش افزوده می‌توانند پس از طی مراحل قانونی گواهی مالیات بر ارزش افزوده خود را دریافت کرده و سپس این مالیات را روی فاکتور فروش خود درج کنند و مالیات ارزش افزوده کالا یا خدماتی که ارائه می‌دهند را به صورت جداگانه از مشتری دریافت نمایند.
به این ترتیب در زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی بر ارزش افزوده خود این مبلغ دریافتی را که در صورت حساب‌ها موجود است از کل مبلغ مالیات کم کرده و مابه‌التفاوت آن را پرداخت می‌کنند. البته پذیرش اعتبار مالیات ارزش افزوده توسط سازمان امور مالیاتی شرایط و قوانینی دارد که در زمان رسیدگی به مالیات بر ارزش افزوده مورد توجه کارشناسان قرار خواهد گرفت.
شرایط پذیرش اعتبار مالیات ارزش افزوده کدام است؟
همان‌طور که گفتیم شرایط و قوانینی جهت پذیرش اعتبار مالیات ارزش افزوده توسط سازمان امور مالیاتی کشور وجود دارد که عبارتند از:
- فروشنده باید قبل از هر گونه خرید کالا یا خدمات در سامانه مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کرده باشد.
اولین قدم و مهم‌ترین شرطی که کارشناس یا مامور امور مالیاتی هنگام پذیرش اعتبار مالیات ارزش افزوده به آن توجه می‌کند ثبت نام فروشنده کالا یا خدمات در سامانه مالیات بر ارزش افزوده است. یعنی خریدار به عنوان مودی مالیاتی باید قبل از خرید کالا یا خدمات بررسی کند که فروشنده یا شرکت مورد نظر در سیستم مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کرده باشد.
در غیر این صورت حتی اگر شما مالیات بر ارزش افزوده را به فروشنده پرداخت کرده باشید و مبلغ آن نیز در صورت حساب‌ها و فاکتورهای دریافتی شما درج شده باشد این مبلغ به هیچ عنوان در قالب اعتبار مالیات بر ارزش افزوده در حساب شما تاثیر ندارد و قابل کسر از مالیات ارزش افزوده نخواهد بود. بنابراین توجه داشته باشید که کالا یا خدمات مورد نیاز خود را از فروشندگان یا شرکت‌هایی که در سامانه ثبت نام نکرده‌اند خریداری نکنید.
- صورت حساب یا فاکتور خرید کالا باید مطابق با نمونه‌های مورد تایید سازمان امور مالیاتی باشد تا مورد قبول واقع شود.
بعد از ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده شرط بعدی که مامور امور مالیاتی آن را بررسی خواهد کرد صورت حساب یا فاکتوری است که فروشنده آن را صادر کرده است و مربوط به کالا یا خدمتی است که شما آن را خریده‌اید.
فاکتورها و صورت‌حساب‌ها باید دارای چارچوب و ضوابط خاصی باشند تا مورد تایید سازمان امور مالیاتی کشور قرار بگیرند بنابراین این سازمان فاکتور رسمی مورد تایید خود را بر اساس قوانین و شرایط خود ارائه داده تا فروشندگان از آن پیروی کنند. فاکتور مورد نظر باید شامل اطلاعات کامل خریدار، اطلاعات کامل فروشنده، نام کامل شرکت‌ها، شماره سریال، تاریخ، شماره اقتصادی یا شناسه ملی خریدار و فروشنده، آدرس و کد پستی باشد تا از سوی مامور سازمان مورد تایید قرار بگیرد.
- فاکتور خرید باید متعلق به مودی مالیاتی باشد.
شرط بعدی که خریدار کالا یا خدمات به عنوان مودی مالیاتی باید به آن توجه داشته باشد ثبت مشخصات وی به عنوان خریدار در فاکتور رسمی خرید است.
یعنی اگر خرید توسط مودی مالیاتی صورت بگیرد و خریدار نیز مبلغ مالیات بر ارزش افزوده درج شده در فاکتور را پرداخت کند ولی در فاکتور خرید مشخصات شخص دیگری باشد فاکتور مورد تایید مامور امور مالیاتی قرار نگرفته و معتبر نخواهد بود. پس باید مشخصات مودی مالیاتی به عنوان خریدار در فاکتور ثبت شود تا مامور سازمان فاکتور را معتبر بداند.
- اطلاعات فاکتور اعم از مشخصات خریدار و فروشنده و قیمت کالا یا خدمت ارائه شده باید کاملا دقیق ثبت شده باشد.
مشخصات درج شده روی فاکتور باید کاملا صحیح و به شرح زیر باشد تا مورد تایید سازمان امور مالیاتی قرار بگیرد و به عنوان اعتبار مالیات ارزش افزوده در حساب مودی مالیاتی منظور گردد. از جمله این مشخصات عبارتند از: نام خریدار و فروشنده، شماره اقتصادی آن‌ها، شماره ملی، آدرس دقیق و کد پستی، شماره ثبت، تاریخ و…
- کالا یا خدمت خریداری شده نباید جز موارد معاف از مالیات ارزش افزوده باشد.
سازمان امور مالیاتی کشور فهرستی از کالاها یا خدماتی که از ارزش افزوده معاف هستند دارد و آن را منتشر کرده است تا همه فروشندگان یا خریداران این کالاها یا خدمات از عدم دریافت یا پرداخت مالیات برای آن‌ها مطلع شوند.
بنابراین در هنگام خرید توجه داشته باشید که برای این کالا یا خدمات مالیات بر ارزش افزوده از شما دریافت نشود زیرا در صورت خرید کالا یا خدمات از فهرست موارد معاف از مالیات حتی اگر از شما مالیات ارزش افزوده دریافت شود و مبلغ آن نیز در فاکتور درج گردد هیچ اعتبار مالیات ارزش افزوده‌ای به آن تعلق نخواهد گرفت.
- مبلغ ارزش افزوده برای هر کالا یا خدمات به صورت جداگانه و در همان ردیف محاسبه و ثبت شود.
شرط دیگری که باید آن را به یاد داشته باشید محاسبه و ثبت جداگانه ارزش افزوده هر کالا در فاکتور است. به طور کلی فاکتورها و صورت حساب‌هایی مورد تایید سازمان امور مالیاتی است که برای هر کالا یا خدمتی که در فاکتور موجود است مبلغ ارزش افزوده آن به صورت جداگانه و در ردیف همان کالا یا خدمت محاسبه و ثبت شود. در غیر این صورت اعتبار مالیات بر ارزش افزوده به آن تعلق نخواهد گرفت.
- ثبت حسابداری جداگانه مالیات بر ارزش افزوده در سرفصل حسابداری حتما انجام شود.
به عنوان آخرین و مهم‌ترین شرط پذیرش اعتبار مالیات ارزش افزوده ثبت حسابداری جداگانه مالیات بر ارزش افزوده در سرفصل حسابداری را باید مورد توجه قرار دهید. ثبت حسابداری جداگانه مالیات بر ارزش افزوده به عنوان شرط تمام کننده و قدم پایانی برای مودی مالیاتی است تا مالیات ارزش افزوده خود را به عنوان اعتبار مالیاتی محاسبه کرده تا به راحتی گزارش‌های و حسابداری خود را تهیه کند. به این ترتیب مامور یا کارشناس امور مالیاتی نیز از محاسبه اعتبار مالیات ارزش افزوده مودی در حساب وی غافل نشده و آن را در حساب مودی مالیاتی منظور خواهد کرد.
تحت چه شرایطی اعتبار مالیات ارزش افزوده پذیرفته نخواهد شد؟
به جز کالاهای معاف از مالیات ارزش افزوده شرایطی نیز وجود دارند که اعتبار مالیات ارزش افزوده توسط کارشناسان پذیرفته نخواهد شد اما در چه صورتی این اتفاق رخ خواهد داد؟ اولین نکته دوره رسیدگی مالیات ارزش افزوده است.
توجه کنید که اگر تاریخ فاکتورها یا صورت حساب‌های خرید کالا یا خدماتی که به کارشناس اراده می‌دهید مربوط به دوره رسیدگی کنونی نباشد رد شده و قابل پذیرش نخواهد بود مگر اینکه فاکتور یاد شده در دوره رسیدگی مربوط به خودش ارائه نشده و هنوز از اعتبار آن استفاده‌ای صورت نگرفته باشد.
مورد بعدی که اعتبار مالیات ارزش افزوده در آن محاسبه نخواهد شد مالیات و عوارضی است که مودیان به دلیلی آلایندگی محیط زیست به سازمان‌های مختلف پرداخت خواهند کرد.
نکات مهم مالیات بر ارزش افزوده و پذیرش اعتبار آن
- یادتان باشد مالیات و عوارضی که در فاکتورهای خرید از فروشگاه‌ها درج شده است به عنوان اعتبار مالیاتی مورد تایید قرار نمی‌گیرد زیرا معمولا مشخصات خریدار به صورت کامل در آن ثبت نمی‌شود.
- حتما از شرکت‌ها یا فروشندگانی خرید کنید که در سیستم مالیات ارزش افزوده ثبت نام کرده اند زیرا این اولین شرط برای دریافت اعتبار مالیاتی است.
- کالاهای معاف از مالیات ارزش افزوده را بشناسید تا در هنگام خرید فروشنده مالیات آن را از شما دریافت نکند چرا که در این صورت مالیات پرداخت شده قابل استرداد نخواهد بود.
- عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده تخطی از قانون بوده و جرم محسوب می‌شود پس سعی کنید تا ارسال اظهارنامه مالیاتی خود و مهلت پرداخت آن را فراموش نکنید.
- یادتان باشد ثبت حسابداری جداگانه مالیات بر ارزش افزوده جهت دریافت اعتبار کمک به خودتان است تا آن را فراموش نکنید زیرا ممکن است کارشناس آن را ندیده و به این ترتیب اعتبار به حساب شما منظور نشود.
- به کالاهایی که به خارج از کشور صادر می‌شوند مالیات بر ارزش افزوده تعلق نمی‌گید اما کالاهایی که وارد می‌شوند باید مالیات ارزش افزوده از آن‌ها کسر شود تا اجازه ترخیص از گمرک را داشته باشند.
نتیجه‌گیری
امیدواریم مطالب بیان شده درباره مالیات بر ارزش افزوده و اعتبار آن مفید بوده و مورد استفاده شما قرار بگیرد تا اگر در آینده عوارض و مالیاتی را برای خرید یک کالا پرداخت کردید بتوانید از اعتبار مالیات ارزش افزوده آن در اظهارنامه مالیاتی خود استفاده کرده و مبلغ آن را از مالیات خود کسر کنید.
یادتان باشد به همه کالاها در تمام موارد تولید مالیات بر ارزش افزوده تعلق خواهد گرفت و این چرخه از خرید و فروش مواد اولیه تا فروش کالای اصلی ادامه دارد پس دریافت گواهی و استفاده از مالیات ارزش افزوده یک قدم مهم در رشد کسب و کار و پایین آوردن میزان مالیات پرداختی به سازمان امور مالیاتی خواهد بود.
بیشتر بخوانید :
