وقتی افراد در قالب سازمان‌ها و شرکت‌ها شروع به فعالیت می‌کنند، این حقیقت وجود دارد که زیرساخت‌ها و منابعی که در دسترس آن‌ها است، توسط دولت‌ها تأمین شده است.
به همین دلیل این مجموعه‌ها موظف هستند تا در بازه‌هایی مشخص، مبالغی را به عنوان حق استفاده از این منابع به دولت بپردازند تا دولت بتواند جایگزین آن‌ها را در دسترس قرار دهد. این تعریف مالیات است. بسیار شنیده‌ایم که سازمان‌ها تخلف «فرار مالیاتی» را مرتکب می‌شوند.
به این معنی که از پرداخت حق مالیات خود شانه خالی می‌کنند. حال این مسئله مطرح می‌شود که چگونه باید از چنین تخلفاتی جلوگیری کرد؟ این موضوعی است که در این مقاله از شبکه دانش فراپیام به آن می‌پردازیم.ضمنا ما در مقاله ای جداگانه به موضوع فرار مالیاتی چیست نیز پرداخته ایم که می توانید آن را مطالعه بفرمایید.
ممیز مالیاتی؛ مانعی در برابر تخلف
برای آن مالیات‌ها به موقع و درست پرداخت شوند، از طرف سازمان امور مالیاتی کشور، مأمورانی برای این کار آماده به خدمت هستند، که تحت نام «ممیز مالیاتی» فعالیت می‌کنند. این افراد به شرکت‌ها و سازمان‌ها اعزام می‌شوند و درمورد صحت اظهارنامه مالیاتی آن‌ها تحقیق کرده و نهایتاً میزان مالیات را مشخص می‌کنند.
به این ترتیب مجموعه‌ها در موعد مقرر ملزم به پرداخت خواهند بود و نمی‌توانند از وظایف خود در حیطه مالیات تخطی کنند. البته مجموعه‌ها می‌توانند در صورت نارضایتی، رأی را نپذیرفته و شکایتی برای بررسی مجدد تنظیم کنند.
وظایف ممیز مالیاتی چیست؟
- بررسی دقیق اسناد و مدارک مالی
فرار مالیاتی تنها به عدم پرداخت مالیات اطلاق نمی‌شود، بلکه مجموعه‌ها ممکن است با اعلام غیرواقعی اسناد و مدارک مالی خود سعی بر کم کردن میزان مالیات داشته باشند. بنابراین اولین وظیفه یکی ممیز مالیاتی، بررسی دقیق اسناد مالی شرکت‌ها و تطابق آن با اظهارنامه های اعلامی آن‌ها است.
- ملاقات با مدیران شرکت‌ها
در گزارش‌های مالی ممکن است ابهاماتی برای سازمان مالیات وجود داشته باشد، در این مواقع ضرورت دارد که ممیز که به او کارشناس مالیاتی نیز گفته می‌شود، برای ملاقاتی با مدیران مجموعه حاضر شود و این ابهامات را رفع کند.
- بررسی وجود تقلب
برخی شرکت‌ها ممکن است با دستکاری اسناد سعی بر ایجاد اشکال در کار داشته باشند. چنین تقلب‌هایی باید از طرف ممیز مالیاتی، بررسی شده و از بروز آن‌ها جلوگیری شود.
- حل اختلافات در جلسات مذاکره
گاهی ممکن است شرکت‌ها که در اصطلاح تخصصی مالیاتی به آنان مؤدی مالیاتی گفته می‌شود، از روند پرداخت مالیات راضی نباشند و شکایتی از میزان آن داشته باشند.
در چنین مواقعی حق قانونی آن‌ها است که شکایت تنظیم کرده و آن را پیگیری کنند. زمانی که شکایت تنظیم شود و در جریان کار قرار بگیرد، این ممیز مالیاتی است که وظیفه رسیدگی به آن را از طریق انجام مذاکره با مؤدی دارد.
- نماینده سازمان مالیات در دادگاه
چنانچه شکایت مؤدیان به مراحل بالاتری برسد و با درخواست تشکیل دادگاه تجدید نظر موافقت شود، کارشناسان امور مالیاتی افرادی هستند که در دادگاه به عنوان نماینده سازمان مالیات حاضر می‌شوند. این دادگاه زمانی تشکیل می‌شود که مؤدی رأی سازمان مالیات مبنی بر پرداخت مالیات را قبول نکند.
- انجام بازرسی از شرکت‌ها
ممکن است باتوجه به خواست و نیاز سازمان مالیات، دلیلی برای بازرسی شرکت‌ها وجود داشته باشد. در این زمان ممیز مالیاتی باید کارکنان اداری آن شرکت را به شیوه‌ای هدایت کند که در امر بازرسی با او همکاری داشته باشند.
- اداره کردن ارتباط بین شرکت و سازمان مالیات
شرکت‌های مشمول مالیات، همیشه نیاز دارند تا با سازمان مالیات در ارتباط باشند. کارشناسان امور مالیاتی، این وظیفه را برعهده دارند تا این ارتباط را اداره کرده و نیاز دو طرف را برطرف سازند.
برای شغل ممیز مالیاتی چه مهارت‌هایی لازم است؟
برای ممیز مالیاتی مانند هر شغل دیگری برای این که افراد بتوانند در آن مشغول شوند، نیاز به پیش‌نیازها و توانایی‌هایی وجود دارد، که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
- تحصیلات
این شغل کاملاً تخصصی است و سازمان مالیات تنها رزومه افرادی را بررسی می‌کند که تحصیلات حسابداری، مدیریت در گرایش مالی و اقتصاد داشته باشند. البته گاهی بسته به نظر مدیران ارشد سازمان به تخصص‌های دیگر نیز شانس شرکت در مصاحبه داده می‌شود.
- مهرت‌های ارتباطی
ممیزان مالیاتی، دائماً نیاز دارند با افراد مختلف ارتباط کلامی یا کتبی داشته باشند. به همین دلیل باید بتوانند به خوبی از پس این کار برآیند. هر خطایی در خصوص تفهیم مؤدی یا انتقال اطلاعات به سازمان مالیات، موجب اشکالات بسیار خواهد شد. علاوه‌بر این‌ها، ممیزان باید با مراجع قانونی دیگر نیز در ارتباط باشند که شیوه نامه نگاری برای آن‌ها یا صحبت با آن‌ها ممکن است متفاوت باشد.
- مهارت‌های تحلیلی
این مورد شاید مهم‌ترین در بین مهرات‌های لازم ممیزان مالیاتی باشد. این افراد باید بتوانند حساب‌ها و گزارش‌های مؤدیان را به خوبی تحلیل کنند. به همین دلیل مهارت‌های تحلیلی بسیار مهم هستند.
- مهارت‌های حل مسئله
نیاز به این مهارت در بسیاری از شغل‌ها دیده می‌شود. طبیعی است که کارشناسان امور مالیاتی، به دفعات با مشکلات و موانعی روبه‌رو شوند که باید در کوتاه‌ترین زمان بهترین تصمیم را برای رفع آن‌ها بگیرند. بنابراین این مهارت می‌تواند آن‌ها را از مشاوره با دیگران یا اتلاف وقت مصون کند.
- آشنایی با رایانه
امروزه تمام روندهای سازمانی به شکل سیستمی درآمده است. بنابراین جای تعجب ندارد که آشنایی با رایانه و نیاز به کار با آن به دنبال این تغییر ایجاد شده است. صدور گزارش‌ها و تنظیم اسناد و اظهارنامه‌ها و حتی پرداخت‌ها امروزه به شکل سیستمی درآمده است.
- اشراف به قوانین
ممیزان مالیاتی باید جانب صداقت را به خوبی رعایت کنند و این امر میسر نیست مگر این که به خوبی به قوانین، که ابزار اصلی کار آن‌ها است، اشراف داشته باشند. همیشه خطای مؤدیان در راستای فرار مالیاتی نیست و گاهی این خطاها ممکن است منجر به پایمال شدن حق آن‌ها شود. بنابراین این مهارت که کارشناس، قانون را به خوبی بشناسد اهمیت زیادی دارد.
- مهارت خلاقیت
پیشتر به مهارت حل مسئله اشاره کردیم. اکنون می‌خواهیم بگوییم که حل مسئله زمانی موفقیت آمیز است که با چاشنی خلاقیت ادغام شود. به این ترتیب که ممیز باید در چهارچوب قانون و اختیارات خود، مشکلات را به نحوی حل کند که مختص همان مشکل بوده و از ادامه آن تا مراحل بعدی کار جلوگیری کند.
- مهارت اراده و خود کنترلی
برخی مؤدیان ممکن است برای آن که مشکلات مالیاتی خود را سریع‌تر حل و فصل کنند، به کارشناسان پیشنهاد رشوه بدهند. این مورد بسیار دیده می‌شود. در چنین مواقعی، ممیز باید توانایی نه گفتن داشته باشد و کار خود را با اراده و صداقت دنبال کند.
علاوه‌بر مواردی که ذکر کردیم، این کارشناسان باید نکته سنج و ریزبین، قابل اعتماد و جدی در کار خود باشند. این موارد در مصاحبه‌ها مشخص می‌شود و افراد بر اساس تأیید سازمان مالیات انتخاب می‌شوند.
محیط کاری ممیزان
محیط کاری برای این شغل کاملاً اداری است. ممیزان با کارمندان اداره مالیات کشور و مدیران و صاحبان مشاغل و حسابداران و حسابرسان در ارتباط هستند.
این افراد ممکن است دائماً در حال اعزام به شرکت‌های مختلف باشند، بنابراین این امکان وجود دارد که سفرهای داخل یا خارج شهری داشته باشند. البته سازمان مالیات معمولاً نمایندگانی در همه استان‌ها و شهرها دارد به همین دلیل سفرهای بین شهری ممکن است به حداقل برسد.
اهمیت وجود شغل ممیز مالیاتی
در بسیاری از سازمان‌ها، سمت‌های نظارتی برای اجرای دقیق امور مختلف وجود دارند. اگرچه اصل بر اعتماد طرفین است، با این حال وجود چنین افراد و مشاغلی برای جلوگیری از تخلفات احتمالی ضروری است. به هر حال مالیات یکی از بخش‌های مهم درآمد دولت‌ها است و اگر نظارتی بر دریافت درست آن نباشد حجم بزرگی از این درآمدها دستخوش کاستی می‌شود.
عناوین شغلی ممیزان مالیاتی
تا به این جا درمورد ممیزی صحبت کردیم که با عنوان کارشناس امور مالیاتی نیز شناخته می‌شود. در سازمان مالیات کشور علاوه‌بر این کارشناس، چند عنوان یا رده شغلی دیگر نیز وجود دارد، که در نام آن‌ها کلمه ممیز دیده می‌شود.
- کمک ممیز
این‌ها افرادی هستند که از آموزشگاه عالی وزارت دارایی فارغ‌التحصیل شده‌اند یا این که کارشناسی خود را در رشته امور مالی اقتصادی یا بازرگانی دریافت کرده‌اند. وظیفه این افراد، تأیید نامه‌ها و نگارش آن‌ها است که البته باید به تأیید نهایی ممیز مالیاتی برسند.
- کارشناس ارشد مالیاتی یا «سر ممیز»
این افراد از بین فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی انتخاب می‌شود، که ۵ سال سابقه در سازمان امور مالیاتی داشته باشند. پس از آن که کارمندان ۴ سال در عنوان کمک ممیز فعالیت کردند، می‌توانند وارد شغل سر ممیزی شوند. وظیفه این افراد، سرپرستی واحدهای مالیاتی است و ممیز و سر ممیز، هر دو وظیفه رسیدگی به مالیات‌ها را دارند.
- رئیس گروه مالیاتی یا «ممیز کل»
چنانچه کارمندی در اداره مالیات بیش از ۸ سال سابقه داشته باشد و تحصیلات او کارشناسی ارشد یا بالاتر باشد، می‌تواند برای ورود به شغل ممیز کل درخواست دهد. چنانچه شخص ۴ سال در سمت سر ممیزی فعالیت کرده باشد نیز می‌تواند به این عنوان ارتقا یابد. وظیفه ممیز کل، رسیدگی به اموری مانند تأیید پرونده‌ها برای ورود به دادگاه حل اختلاف و تأیید بخشش‌های مالیاتی است.
چگونه با ممیز مالیاتی رفتار کنیم؟
به عنوان مؤدیان مالیاتی، باید بدانید که در برخورد با ممیز چه رفتاری باید داشته باشید. آنچه در این قسمت بیان خواهیم کرد، به شا کمک می‌کند تا با کمترین مشکل، روند اداری امور مالی خود را بگذرانید.
- شما مجرم نیستید!
اگر بین شما و ممیز جلسه‌ای برای حل اختلافات یا ابهامات برگزار شد، بدانید که دانستن قانون و بیان صریح به شما کمک خواهد کرد. ممیز ممکن است با این طرز برخورد وارد جلسه شود، که می‌خواهد در خصوص مشکل موجود شما را بازخواست کند.
در چنین مواقعی استوار و بااعتماد به نفس باشد و فراموش نکنید که اگرچه او کارشناسی است که برای سازمان مالیات کار می‌کند، باید حق هر دو طرف را مدنظر داشته باشد.
- صادق باشید
به عنوان مؤدی شما باید اطلاعات، اسناد، مدارک و گزارش‌های خود را در نهایت صداقت به ممیز ارائه دهید. چرا که او در امور حسابداری و مدیریت مالی خبره است و کم و کاستی‌ها را به خوبی متوجه می‌شود. بنابراین با این کار تنها شما هستید که به دردسر خواهید افتاد.
- مذاکره در صورت عدم توافق
بسیار رخ می‌دهد که مؤدی و ممیز در طی جلسات و ملاقات‌های خود به نتیجه‌ای نمی‌رسند. در چنین مواقعی شما باید یک قدم جلوتر رفته و مذاکره را با ارشد او یعنی ممیز کل آغاز کنید. به این منظور ارتباط باید در اشکال مذاکره حرفه‌ای، پیگیری از طریق نامه نگاری یا ارسال پرونده به هیأت حل اختلافات مالیاتی صورت بگیرد.
ممیز مالیاتی؛ کارشناس اعزامی سازمان مالیات
پرداخت مالیات از طرف مؤدیان، قانونی است که برای نظارت بر انجام آن و دریافت به موقع آن‌ها، سازمانی با نام سازمان مالیات کشور تأسیس شده است. برای آن که این سازمان بتواند در جهت حفظ حقوق کشور و مؤدیان بهترین نتیجه را ارائه دهد، عناوین مختلف شغلی را با هدف نظارت از نزدیک ایجاد کرده است.
گروه‌های شغلی ممیزان مالیاتی، که شامل کارشناس امور مالیاتی یا «ممیز مالیاتی»، کمک ممیز، «سر ممیز» و «ممیز کل» است این وظیفه را برعهده دارند.
این افراد در سلسله مراتب مختلف و در موعدهای مقرر وضعیت شرکت‌های مشمول مالیات را بررسی کرده و با استفاده از قانون و در راستار اختیارات خود، اسناد مؤدیان را از نظر صحت بررسی می‌کنند. نتیجه این کار، اعلام نرخ مالیات هر دوره به مؤدیان است.
بیشتر بخوانید :
