زمانی مفهوم بیمه به سبب بروز حوادث در کشتی‌ها در جهان آغاز به کار کرد؛ اما با گذشت زمان و گذر از زندگی سنتی به مدرن، بیمه به عنوان یکی از مزایای مهم زندگی بشر شناخته می‌شود.
همانطور که می‌دانید، بیمه قراردادی است بین دو نفر که طرف پرداخت کننده حق بیمه، مزایایی را در ازای این پرداخت از طرف دوم دریافت می‌کند.
درواقع بیمه به منزله تضمینی است که در ازای کاری که یک شخص انجام می‌دهد کارفرما را ملزم به رعایت حقوق او یا در صورت بروز حادثه دریافت کننده حق بیمه را ملزم به ارائه تسهیلات به شخص حادثه دیده می‌کند. بیمه علاوه‌بر شخص برای اماکن و کالاها نیز در نظر گرفته می‌شود، برای مثال بیمه آتش سوزی ساختمان‌ها یا بیمه بدنه خودرو.
بنابراین انواع مختلفی بیمه وجود دارد، که بیمه روستایی، یکی از آن‌ها است. در این مقاله قصد داریم به سؤالات شما در بحث «بیمه روستایی چیست» پاسخ دهیم.
بیمه روستایی
بسیاری از نیازهای غذایی کشور، با فعالیت‌های روستاییان برطرف می‌شود، به همین دلیل چنانچه تسهیلات مناسبی برای آن‌ها در نظر گرفته شود، ادامه فعالیت برای آن‌ها راحت‌تر خواهد بود.
به همین منظور بیمه روستایی در سازمان بیمه کشور تعریف شده است، تا نیازهای این افراد را پاسخ دهد. به این بیمه، بیمه روستاییان و عشایر نیز گفته می‌شود، چرا که تسهیلات آن شامل حال عشایر زحمت‌کش کشورمان نیز می‌شود.
قانون بیمه روستایی و عشایر در سال ۱۳۸۳ به تصویب رسید، که شامل بخش‌های زیر می‌شود:
- صندوق بازنشستگی کشوری
- صندوق فولاد
- صندوق تأمین اجتماعی
- صندوق بیمه تأمین اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر
هدف از ارائه این بیمه به روستاییان و عشایر، کمک به بهبود زیر ساخت‌های اجتماعی و اقتصادی روستایی و عشایر، کم کردن فاصله طبقاتی و کاهش فقر در جامعه عنوان شده است.
شرایط عضویت در بیمه روستایی چیست؟
مانند هر بیمه دیگری، بیمه روستاییان نیز برای عضویت افراد شرایط مخصوص به خود را در نظر گرفته است. این شرایط شامل محدودیت سنی، وضعیت محل سکونت متقاضی و شغل شخص است. به طور کلی موارد زیر شامل شرایط عضویت در بیمه روستاییان و عشایر هستند:
- متقاضی ثبت نام بیمه روستایی باید تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد.
- سن متقاضی بیمه باید بین ۱۸ تا ۵۰ سال باشد.
- افرادی که در حوزه صنایع دستی فعال هستند، می‌توانند برای عضویت اقدام کنند.
- کسانی که به شغل قالی بافی مشغولند، مشمول این طرح می‌شوند.
- افرادی که دارای شغل فصلی هستند و در شهری با حداکثر جمعیت ۲۰ هزار نفر سکونت دارند، می‌توانند متقاضی عضویت باشند.
- اگر فردی ساکن مناطق عشایری کشور یا روستاها باشد، عضویت در بیمه روستایی برای او امکان پذیر است.
- کشاورزانی که در روستاها ساکن نیستند نیز می‌توانند متقاضی باشند.
- اگر متقاضی در روستاهایی که جمعیت کمی دارند، راننده حمل مسافر یا باربری باشد، امکان عضویت برای او فراهم است.
- پرسنل ادارات وابسته به کشاورزی، نظام مهندسی، منابع طبیعی و دامپزشکی نیز مشمول این طرح می‌شوند.
- اگر متقاضی به یکی از ۱۳۰ شغل اعلامی تعاون روستایی مشغول باشد، مشمول بیمه روستایی خواهد بود.
- در نهایت پس از آن که مشخص شد شخص می‌تواند به عشویت بیمه روستایی در بیاید، قراردادی بین او و سازمان بیمه برقرار خواهد شدی، که طی آن ۵ درصد از درآمد بیمه شونده، به عنوان حق بیمه مشخص می‌شود.
هدف از تشکیل بیمه روستایی چیست؟
پیشتر به این موضوع اشاره کردیم که اختلاف طبقاتی و کمک به بهبود زیر ساخت‌های اجتماعی و اقتصادی باعث به وجود آمدن بیمه روستایی شد. حال به یکی از مهم‌ترین اهداف ایجاد این بیمه یعنی جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها می‌پردازیم.
وجود بافت روستایی در هر کشوری برای تأمین مواد اولیه صنایع غذایی و نگه داشتن رونق کشاورزی، دامداری و دامپروری لازم است. اگر به هر دلیل روستاییان نتوانند در قبال زحمت خود شرایط اجتماعی و اقتصادی مطلوبی داشته باشند، تصمیم خواهند گرفت تا برای ایجاد تغییر در سطح درآمد و شرایط زندگی خود از روستا به شهر کوچ کنند.
بیمه روستایی توانسته است تا حدی نیازهای درآمدی و انتظارات روستاییان و عشار از شرایط اجتماعی بهتر را پاسخ دهد. بنابراین می‌توان گفت مهم‌ترین هدفی که این بیمه دنبال می‌کند «جلوگیری کوچ از روستا به شهر» است. حال تصور کنید اگر شرایط تحصیلی مناسب برای کودکان و نوجوانان نیز به خوبی برقرار شود، چه تغییرات دیگری در میزان کوچ خانواده‌ها صورت خواهد گرفت.
خدمات ارائه شده در بیمه روستایی چیست؟
خدمات ارائه شده توسط بیمه روستایی، با توجه به انواع پرداخت مستمری به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:
- مستمری از کار افتادگی
افراد تحت پوشش بیمه روستایی که حداقل یک سال سابقه بیمه دارند، چنانچه در اثر کار یا بیماری دچار از کار افتادگی شوند، می‌توانند با مراجعه به کمیسیون پزشکی بیمه و پس از تأیید از کارافتادگی کلی توسط پزشک، مستمری از کار افتادگی دریافت کنند. البته شرط دیگر این است که بیمه شده تا پایان سالی که بیماری آن‌ها آغاز شده است یا حادثه‌ای که دلیل از کارافتادگی است رخ داده است، حق بیمه ۹۰ روز را پرداخت کرده باشند.
- مستمری پیری یا بازنشستگی
برای دریافت این مستمری شرط سنی وجود دارد. چنانچه بیمه شده ۱۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد و حداقل ۶۵ سال داشته باشد یا اگر سابقه بیمه فرد ۱۰ سال باشد و ۷۰ ساله باشد، این مستمری پرداخت خواهد شد.
- مستمری بازماندگان
در این مورد محدودیتی از بابت سابقه بیمه وجود ندارد. افرادی که در تکفل بیمه شده هستند، پس از فوت او می‌توانند مستمری دریافت کنند.
حق بیمه در بیمه روستاییان و عشایر چگونه محاسبه می‌شود؟
به طور کلی، ۱۵ درصد از درآمد بیمه شده، به عنوان حق بیمه محاسبه می‌شود. از این ۱۵ درصد ۵ درصد سهم بیمه شده و ۱۰ درصد باقی مانده، سهم دولت است.
تسهیلاتی که دولت برای روستاییان در نظر گرفته است، شامل پرداخت دو برابری حق بیمه به صندوق بیمه اجتماعی روستاییان است. ضمن این که اگر خشکسالی، آفت حوادث غیر طبیعی در روستاها رخ دهد، دولت علاه‌بر سهم خود، سهم بیمه شده را نیز پرداخت می‌کند. در نهایت پرداخت مستمری با توجه به میانگین پرداختی به صندوق بیمه روستایی در ۵ سال پایانی است.
تفاوت بین بیمه تأمین اجتماعی و بیمه روستایی چیست؟
- کمک دولت به بیمه شدگان روستایی معادل ۶۶ درصد است. در حالی که این کمک در بیمه تأمین اجتماعی با درصد بسیار کمتر یا به صورت آزاد یعنی بدون کمک صورت میگیرد.
- در بیمه روستایی، ۸ سطح پرداخت حق بیمه وجود دارد، که بر اساس میزان درآمد افراد مشخص می‌شود. بنابراین افرادی که درآمد بیشتری دارند، حق بیمه بیشتری نیز پرداخت می‌کنند. این مورد در زمان دریافت مستمری نیز وجود دارد.یعنی هر که حق بیمه بیشتری پرداخت کرده باشد، مستمری و مزایای بیشتری خواهد داشت.
- در بیمه تأمین اجتماعی، بهداشت و درمان نیز در نظر گرفته شده است، اما در بیمه روستایی این مورد وجود ندارد و افراد باید برای دریافت خدمات درمان و بهداشت از بیمه سلامت به صورت جداگانه استفاده کنند. همانطور که پیشتر نیز دیدیم، بیمه روستایی سه بخش مستمری دارد و درمان در آن وجود ندارد.
جدول حق بیمه روستایی در سال ۱۴۰۰
همانطور که گفتیم، حق بیمه روستایی در ۸ سطح محاسبه می‌شود، که نرخ آن برای سال ۱۴۰۰ از قرار زیر است.
|
سطح |
درآمد(بر حسب ریال) |
۵ درصد حق بیمه شده(ماهانه بر حسب ریال) |
۵ درصد حق بیمه شده(سالانه بر حسب ریال) |
|
۱ |
۶٫۵۰۰٫۰۰۰ |
۳۲۵٫۰۰۰ |
۳٫۹۰۰٫۰۰۰ |
|
۲ |
۸٫۰۰۰٫۰۰۰ |
۴۰۰٫۰۰۰ |
۴٫۸۰۰٫۰۰۰ |
|
۳ |
۸٫۵۰۰٫۰۰۰ |
۴۲۵٫۰۰۰ |
۵٫۱۰۰٫۰۰۰ |
|
۴ |
۹٫۰۰۰٫۰۰۰ |
۴۵۰٫۰۰۰ |
۵٫۴۰۰٫۰۰۰ |
|
۵ |
۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ |
۵۰۰٫۰۰۰ |
۶٫۰۰۰٫۰۰۰ |
|
۶ |
۱۱٫۵۰۰٫۰۰۰ |
۵۷۵٫۰۰۰ |
۶٫۹۰۰٫۰۰۰ |
|
۷ |
۱۴٫۵۰۰٫۰۰۰ |
۷۲۵٫۰۰۰ |
۸٫۷۰۰٫۰۰۰ |
|
۸ |
۱۹٫۰۰۰٫۰۰۰ |
۹۵۰٫۰۰۰ |
۱۱٫۴۰۰٫۰۰۰ |
در محاسبات سال ۱۴۰۰، از سطح یک با ۶۵۰ هزار تومان درآمد ماهانه تا سطح ۸ با ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان درآمد ماهانه در نظر گرفته شده است. که حداقل و حداکثر پرداخت حق بیمه سالانه برای مشمولان بیمه، از ۳۹۰ هزار تومان تا ۱ میلیون و ۱۴۰ هزار تومان خواهد بود. این مقادیر نسبت به سال گذشته، ۲۷ درصد افزایش یافته است.
آیا امکان تغییر بیمه از تأمین اجتماعی به بیمه روستاییان و برعکس وجود دارد؟
بله. افرادی که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند، می‌توانند با انتقال سابقه خود به بیمه روستایی چنین تغییری انجام دهند. در این حالت مبنای محاسبه حق بیمه، بیشترین دستمزد فرد است بنابراین ابتدا مقایسه‌ای بین دستمزد فرد در سیستم تأمین اجتماعی و دستمزد فعلی او در سیستم صندوق روستایی انجام می‌شود. هر کدام بیشتر بود مبنای محاسبه حق بیمه قرار میگیرد.
بنابراین شما هر بیمه‌ای که دارید، با انتقال سوابق آن می‌توانید سیستم دیگری را برای بیمه کردن خود انتخاب کنید. براساس اعلام سازمان تأمین اجتماعی، «اشخاصی که به طبق ضوابط قانونی به سبب انتقال، تغییر ساختار سازمانی یا تغییر وضع استخدامی مشترک صندوق تأمین اجتماعی شده یا بشوند.» مشمول قانون انتقال بیمه هستند.
معایب بیمه روستایی چیست؟
همانطور که پیشتر گفتیم، این بیمه تنها در قبال پرداخت مستمری تعهد دارد، در حالی که بیمه تأمین اجتماعی با ارائه خدمات بلند مدت و کوتاه مدت نیازهای مختلف بیمه شدگان خود را برطرف می‌کند.
بزرگترین عیب بیمه روستایی این است که هیچگونه تسهیلات درمانی یا خدمات کوتاه مدت مانند کمک هزینه ازدواج، حمایت‌های درمانی، هزینه کفن و دفن، مقرری بیمه بیکاری و غیره را شامل نمی‌شود. بنابراین بسیاری بر این عقیده هستند که این بیمه از مشکلات زندگی عشایر و روستایی نمی‌کاهد و عملاً کمکی به افراد تحت پوشش خود نمی‌کند.
ثبت نام بیمه روستایی و عشایر
در حال حاضر در سراسر کشور، ثبت نام بیمه روستاییان از طریق تعاونی‌های روستا و عشایر و دهیاری‌ها صورت میگیرد. به منظور انجام مراحل ثبت نام متقاضی باید علاوه بر داشتن شرایطی که در این مقاله بیان کردیم مدارک خود و اعضای تحت تکفل خود را به همراه داشته باشد.
- اصل و کپی از شناسنامه یا کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل او
- یک قطعه عکس ۳ در ۴ متقاضی ثبت نام
- تأییدیه محل سکونت
- تأییدیه مشاغل برای رانندگان که باید از مراجع مربوطه دریافت شود.
برای دریافت تأییدیه محل سکونت، کافی است متقاضی از یکی از روش‌های زیر اقدام کند.
- ارائه معرفی نامه دریافت شده از دهیاری و شورای روستا
- ارائه معرفی نامه دریافت شده از شرکت تعاونی روستا و عشایر
- ارائه معرفی نامه دریافت شده از جهاد سازندگی
- ارائه معرفی نامه دریافت شده از شورای صنفی
- ارائه دفترچه دام و پروانه چرای دام
- ارائه معرفی نامه دریافت شده از صنف رانندگان حمل و نقل و مسافربری
و به طور کلی ارائه هر مدرکی که سکونت متقاضی و شغل او را در محل اعلامی تأیید کند.
معرفی سامانه roostaa.ir
امروزه تمام فعالیت‌های اداری و مالی در بستر آنلاین نیز قابل اجرا و بهره گیری هستند. سامانه roostaa.ir، وب سایتی است که افراد تحت پوشش بیمه روستاییان و عشایر خدمات گوناگونی ارائه می‌دهد و آن‌ها می‌توانند بدون مراجعه حضوری به دفاتر بیمه از این خدمات بهره‌مند شوند. این سامانه سراسری است و محدود به هیچ شهر یا استان خاصی نمی‌شود.
خدماتی که در این سامانه بی بیمه شدگان ارائه می‌شود، از این قرار است:
- مشاهده فیش حقوقی مستمری بگیران
برای ورود به این بخش، کافی است متقاضی شماره شناسنامه و کد ملی خود را وارد کرده و به راحتی وارد سامانه شود. سپس می‌تواند جزئیات درآمد خود را در قالب فیش حقوقی مشاهده کند.
- مشاهده سوابق بیمه در صندوق بیمه روستایی
دریافت حضوری سوابق برای بررسی شرایط بیمه شده، بسیار دشوار و وقت گیر خواهد بود. به همین دلیل در این سامانه بخشی در نظر گرفته است تا بیمه شدگان بتوانند به راحتی سوابق پرداخت خود را مشاهده کنند.
- دریافت شناسه پرداخت حق بیمه و پرداخت آنلاین
امروزه دیگر کسی برای پرداخت قسط‌های خود به صورت حضوری به اداره‌ای مراجعه نمی‌کند. شناسه پرداخت برای هر نوع مختلفی از پرداخت‌ها وجود دارد و با استفاده از نرم‌افزارهای مالی و بانکی پرداخت‌ها به راحتی صورت می‌گیرند. به همین دلیل در سامانه roostaa.ir، شناسه پرداخت به افراد ارائه می‌شود. در نهایت شخص می‌تواند در همان سامانه نسبت به پرداخت اقدام کند.
سخن پایانی
در این مقاله دیدیم که بیمه روستایی چیست و چه مزایا و خدماتی به افراد تحت پوشش آن ارائه می‌شود. متأسفانه این خدمات ابعاد کمی را در بر می‌گیرند و بسیاری از نیازهای روستاییان را بدون پاسخ می‌گذارند. همانطور که دیدیم در مقایسه با بیمه تأمین اجتماعی این بیمه کسری‌های بسیاری دارد.
اما این نکته که با چه هدفی قانون بیمه روستاییان تصویب شده است، ارزشمند است. اگر امکان رشد و افزایش خدمات برای روستاییان از طریق این بیمه محیا شود، امکان تحت پوشش درآمدن افراد بیشتر نیز وجود خواهد داشت. با توجه به این که نیاز مردم به فعالیت روستاییان روز به روز بیشتر می‌شود، در نظر گرفتن تسهیلات بیشتر برای آن‌ها به نفع کل کشور خواهد بود.
بیشتر بخوانید :
باسلام اگر شناسنامه و محل تولد من صادره از روستا باشد اما در شهر زندگی میکنم ومستاجر هستم به من بیمه روستایی تعلق میگیرد
خیر
عالی بود
با سلام . شغل من راننده هست در روستا زندگی میکنم .البته کشاورزی هم میکنم میخاستم بدونم پسرم یا همسرم رامینونم بیمه روستایی کنم؟ خودم بیمه رانندگانم.
سلام من بیمه روستای دارم. دعوا کردم پام شکسته تاندومهاش هم پاره شده گفتم من شامل بیمه میشم یانه؟؟