مالیات غیر مستقیم چیست؟
می‌توان با صراحت گفت که مالیات یکی از اصلی‌ترین منابع کسب درآمد برای یک دولت است. بهتر است بدانید که ما همواره به شیوه‌های مختلف در حال پرداخت مالیات هستیم به ویژه پرداخت مالیات غیر مستقیم. شاید از خود بپرسید که چگونه همچین چیزی ممکن است؟ باید به شما بگویم که تقریباً بر روی تمام محصولاتی که می‌خرید و مصرف می‌کنید مالیات وضع شده است.
مالیات در واقع نوعی هزینه اجباری محسوب می‌شود که تمام اشخاص حقیقی و حقوقی یک کشور و یک جامعه موظف به پرداخت آن از طریق شیوه‌های مختلف به دولت هستند. دولت نیز موظف است تا از این هزینه پرداخت شده به منظور تامین انواع هزینه‌های عمومی و ایجاد رفاه برای مردم استفاده کند.
همچنین انسان‌ها در طول تاریخ همواره ملزم به پرداخت مالیات بوده‌اند و نمی‌توان گفت که مبحث مالیات چیز جدیدی است. به طور کلی در ایران مالیات به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود که ما در طول این مقاله از فراپیام تصمیم داریم تا به شما بگوییم مالیات غیرمستقیم چیست و انواع آن را به شما معرفی کنیم.
همچنین بخوانید : مالیات شرکت های تازه تاسیس
مالیات غیرمستقیم چیست؟
مالیات غیرمستقیم در اصل نوعی مالیات است که وظیفه پرداخت آن می‌تواند به نهاد و یا شخص دیگری منتقل شود. در واقع این نوع مالیات از طریق واسطه به نفع دولت جمع می‌شود و همچنین بر خلاف مالیات مستقیم که پرداخت هزینه بر درآمد، دارایی و سود افراد اعمال می‌شود در این نوع از مالیات هزینه بر مصرف و فروش محصولات و خدمات اعمال می‌گردد.
این نوع از مالیات گاهی شامل خدمات و یا اقلام مصرفی نیز می‌گردد و به طور کاملاً غیرمستقیم توسط شخصی که می‌خواهد آن را خریداری کند پرداخت می‌شود. اگر تاکنون بر روی اجناس خریداری شده از فروشگاه عبارت مالیات بر ارزش افزوده را دیده باشید باید به شما بگویم که انجام اینکار یکی از شیوه‌های پرداخت مالیات غیرمستقیم است.
به طور کلی مالیات غیرمستقیم توسط یک نهاد در زنجیره تامین جمع می‌شود و سپس به دولت پرداخت می‌گردد، اما باید بدانید که پرداخت آن به عنوان بخشی از قیمت خرید هر کالا و یا خدمات به مصرف کننده تعلق می‌گیرد.
تفاوت مالیات غیر مستقیم و مستقیم
مالیات غیر مستقیم در تقابل با مالیات مستقیم قرار دارد. همان طور که گفتیم مالیات غیرمستقیم را می‌توان مالیات اعمال شده بر شخص و یا نهادی دانست که در نهایت توسط شخصی دیگر پرداخت می گردد، اما در خصوص مالیات مستقیم باید به شما بگویم که که در آن شخص کاملاً مستقیم ملزم به پرداخت مالیات به دولت است. روشن ترین شیوه پرداخت مالیات مستقیم مالیات بر درآمد است؛ زیرا در این نوع فرد بلافاصله ملزم به پرداخت مالیات می‌گردد.
اگر تا به حال واژه فرار از مالیات را شنیده باشید باید به شما بگویم که امکان فرار از مالیات برای یک شخص در پرداخت مالیات مستقیم وجود دارد، اما بر اساس قانون‌های اعمال شده برای مالیات غیرمستقیم هیچ گونه امکانی برای دور زدن قوانین این نوع مالیات وجود ندارد.
همچنین تفاوت دیگر این دو مالیات در این است که هنگامی که یک کشور با تورم و مشکلات اقتصادی روبرو می‌گردد با توجه به پایین آمدن توانایی خرید مردم، میزان مالیات مستقیم نیز برای آنان کاهش پیدا می‌کند در صورتی که مالیات غیرمستقیم باعث افزایش میزان تورم می‌گردد.
همچنین بخوانید : استرداد مالیاتی چیست؟
مالیات غیر مستقیم چگونه جمع می‌شود
مالیات غیرمستقیم توسط واسطه‌ای مانند تولید کنندگان، بازرگانان و یا ارائه دهندگان هر نوع خدمات از مصرف‌کننده دریافت می‌شود. در واقع این واسطه ها نوعی اظهارنامه مالیاتی تشکیل می‌دهند و درآمد حاصل از مالیات را به همراه اظهارنامه مالیاتی به دولت منتقل می‌کنند.
همچنین مصرف کننده با پرداخت هزینه بیشتر برای خرید یک محصول بار اقتصادی نهایی مالیات را به دوش می‌کشد. به منظور مقایسه باید بگویم که مالیات مستقیم همواره به اشخاص تحمیل می‌شود و دولت مستقیم از افرادی که شامل حال پرداخت مالیات می‌شوند این مبلغ را دریافت می‌کند در حالی که در مالیات غیرمستقیم تعهد پرداخت مالیات از یک مصرف کننده تا مصرف کننده‌ای دیگر متفاوت است زیرا این مالیات‌ها توسط دولت از کالاها و خدمات دریافت می‌شود نه از درآمد و سود افراد.
معرفی انواع مالیات غیر مستقیم
مالیات غیرمستقیم انواع متفاوتی دارد که سه تا از مهمترین آن‌ها که در نظام مالیاتی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت است از:
- مالیات عوارض گمرکی
- مالیات بر ارزش افزوده
- مالیات بر مصرف
در ادامه به توضیح هر یک از این موارد به صورت جداگانه می‌پردازیم:
- مالیات عوارض گمرکی
دلیل اصلی اعمال این نوع مالیات توسط دولت حمایت از تولیدات داخلی است. آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چرا محصولات وارداتی برای ما گرانتر هستند؟ باید به شما بگویم که دلیل گرانتر بودن این اجناس مالیات گمرکی تعلق گرفته بر آنان است. این مالیات بابت صادرات و واردات این اجناس توسط دولت اعمال می‌شود و از آن تحت عنوان مالیات و عوارض گمرکی یاد می‌گردد.
- مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات غیرمستقیم است که مردم بیشتر از سایر مالیات‌ها با آن آشنایی دارند. اگر به نام این نوع مالیات دقت کنید متوجه می‌شوید که نوعی ارزش و قیمت افزوده شده تحت عنوان مالیات بر روی کالاها و خدمات است که مردم موظف به پرداخت آن به صورت غیرمستقیم به دولت هستند.
این نوع از مالیات غیرمستقیم دارای ۵۱ ماده مخصوص به خود است و باید بگویم که هرکدام از این ماده‌ها تبصره‌هایی مخصوص به خود دارند، همچنین این نوع از مالیات صادرات و واردات اجناس را نیز در نظر می‌گیرد.
- مالیات بر مصرف
به طور قانونی می‌توان اینطور گفت که وظیفه و تعهد پرداخت مالیات بر مصرف به عهده تولیدکنندگان و فروشندگان است، اما در نهایت مصرف کنندگان به هنگام خرید این اجناس ملزم به پرداخت مالیات تعلق گرفته بر آن می‌شوند. از شاخصترین نمونه‌های مالیات بر مصرف می‌توان به مالیات اعمال شده بر دخانیات و بنزین اشاره کرد.
همچنین بخوانید : همه چیز درباره مالیات انتقالی
نتیجه‌گیری
در این مقاله از شبکه دانش فراپیام به شما توضیح دادیم که مالیات غیرمستقیم چیست و به مقایسه آن با مالیات مستقیم پرداختیم، همچنین گفتیم که مالیات غیرمستقیم مالیاتی است که مستقیما توسط شخص به دولت پرداخت نمی‌شود بلکه توسط واسطه‌هایی این هزینه دریافت شده و در نهایت به دولت منتقل می‌گردد.
این مالیات بر اساس تولید، عرضه، فروش یا خرید محصولات بر روی کالاها و خدمات اعمال می‌گردد. در ادامه نیز انواع مالیات‌های غیرمستقیم مورد استفاده در ایران را برایتان ذکر کردیم. امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله در خصوص اینکه مالیات غیرمستقیم چیست و معرفی انواع آن مورد توجه شما دوستان عزیز قرار گرفته باشد.
