از آنجا که تکنولوژی پیشرفت قابل توجهی کرده است، لذا کسب و کارها هم گسترش یافته‌اند. به همین منظور است که برنامه های کاربردی پیشرفته سیستم و یا نرم افزار حسابداری بیشتر از قبل نیاز به دقت بالا دارند و کاربرد آنها مشخص شده است.
از آن جا که جامعه برای به دست آوردن اطلاعات صحیح و قابل اعتماد در سرمایه گذاری برای بازارهای سرمایه و ایجاد آرامش خاطر و تزریق اعتماد و اطمینان به سرمایه گذاران نیاز به جلب اعتماد آنها از طریق ایجاد اطلاعات مالی کامل توسط مدیران شرکت‌ها دارد؛
لذا در این جا است که نیاز جامعه روشن می‌گردد و استفاده از این برنامه ها و اشخاص متفاوت در سیستم‌های حسابداری روشن تر از قبل می‌شود. همین مسائل سبب شده تا افراد زیادی در این حوزه فعالیت کنند تا بتوانند حساب و کتاب‌ها را دقیق تر از قبل ارائه دهند. در واقع حضور این اشخاص است که به روشن‌تر شدن وضعیت مالی شرکت‌ها کمک می‌کند.
در این مقاله از شبکه دانش فراپیام تصمیم گرفتیم در خصوص دو نفر از این افراد یعنی بازرس قانونی و حسابرس مستقل اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم.
اول بیاید در مورد تفاوت شخصیت این دو نفر صحبت کنیم. حسابدار مستقل شخص حقیقی و حقوقی نظیر مجمع عمومی، مدیران شرکت و حتی اشخاص برون‌سازمانی است که برای انتخاب این گونه از افراد، هیچگونه قانونی در قانون تجارت وضع نشده است. با توجه به قانون تجارت، بازرس قانونی یکی از ارکان شرکت‌ها و موسسات است و شخصیت او باید وابسته به وجود شرکت باشد.
بازرس قانونی کیست؟
باید ابتدا در خصوص شخص بازرس قانونی توضیحات کافی بدهیم و وظایف او را بیان کنیم. با مطالعه ماده ۱۴۴ تا ۱۵۶ قانون تجارت نحوه انتخاب و وظایف و حق‌الزحمه بازرس قانونی یک شرکت روشن می‌گردد و همین موضوع به شما در انتخاب این شخص کمک می‌کند.
البته که شرکت‌های سهامی با مسئولیت محدود موظف به داشتن بازرس قانونی نیستند چرا که این گونه شرکت‌ها در واقع شرکتی خانوادگی محسوب می‌شود که قانون تجارت این شرکت‌ها را موظف به داشتن بازرس قانونی ننموده است.
لذا اگر شرکت شما دارای سهامی با مسئولیت محدود است نیازی به انتخاب بازرس قانونی نخواهید داشت و از انتخاب آن شخص دور می مانید.
دقت کنید که با توجه به تبصره ماده ۴۴ در شرکت‌های سهامی عام بازرس قانونی افرادی هستند که واجد شرایط می باشند و نام تمامی آنها در فهرست رسمی بازرسان شرکت باید درج شده باشد. در واقع این افراد اشخاصی عضو حسابداری خبره و یا کارشناسان دادگستری در امور مالی به شمار می‌روند.
برای تنظیم فهرست و احراز صلاحیت بازرسی در شرکت‌های سهامی عام و درج نام اشخاص صلاحیت دار در این فهرست‌ها باید تابع آیین‌نامه‌ها رفتار شود که به پیشنهاد وزارت اقتصاد و دارایی و تصویب کمیسیون اقتصاد مجلس قابل اجرا خواهد بود.
وظایف بازرس قانونی و نحوه انتخاب آن
حال که در خصوص بازرس قانونی اطلاعاتی کسب کردید باید ببینیم که چگونه می‌توانید بازرس قانونی انتخاب کرد. برای انتخاب بازرس قانونی در شرکت‌های سهامی خاص باید به ماده ۱۴۷ قانون تجارت مراجعه کرد.
با توجه به ماده ۱۱۱ قانون تجارت نزدیکان سببی و نسبی مدیران و مدیرعامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم و نهایتاً هر کسی که با همسر و یا حتی افراد نزدیک خانواده ارتباط داشته باشد و یا در شرکت فعالیتی دارد و از مدیر عامل حقوق دریافت می نماید، نمی‌تواند به عنوان بازرس قانونی انتخاب شود.
در این قانون هیچ گونه شرطی برای داشتن تخصص مالی و تحصیلات مرتبط برای احراز این سمت ذکر نشده است. به همین دلیل است که در اکثر شرکت‌های سهامی خاص افرادی که به عنوان بازرس قانونی انتخاب می‌شوند هیچ گونه تخصصی در امور مالی ندارد و اصولاً از لحاظ تخصص مالی صلاحیت نخواهد داشت.
این افراد تنها برای رعایت اصول قانونی در شرکت‌ها به این سمت می‌رسند و در واقع شرایط همکاری در این زمینه را نخواهند داشت.
البته در ماده ۱۴۹ عنوان شده است که در صورت لزوم می‌توان از افراد متخصص استفاده کرد اما در بیشتر شرکت‌های خصوصی این کار اجرا نشده و گزارش بازرس قانونی به صورت صوری توسط بازرس و کمک مدیران شرکت ها ارائه می‌شود.
برای این که در خصوص وظایف بازرس قانونی اطلاعاتی کسب کنید، لازم است تا به مفاد قوانین ۱۴۲ ۱۵۶ قانون تجارت مراجعه نمایید که در آنها مختصراً به این وظایف اشاره شده است.
بازرس قانونی باید در مورد صحت و درستی صورت‌های مالی هر شرکت نظر خود را به مجمع گزارش بدهد و باید اطمینان حاصل کند که حقوق تمامی صاحبان سهام در حدودی که قانون اساس‌نامه شرکت تعیین کرده است به طور مساوی رعایت گردیده است.
اختیار بازرس و یا بازرسان قانونی نیز در ماده ۱۴۹ دیده می‌شود. طبق ماده ۱۵۰ بازرس یا بازرسان باید حداقل ۱۰ روز قبل از موعد مجمع، گزارش خود را در محل اصلی شرکت در اختیار سهامداران برای بازدید آن قرار دهند.
با توجه به ماده ۱۴۴ قانون تجارت نیز باید هر شرکت خصوصی یک یا چند بازرس علی‌البدل انتخاب کند تا در صورت استعفا و یا فوت بازرس اصلی، آن فرد بتواند به انجام وظایف بازرس قانونی بپردازد. البته که این قانون در بیشتر شرکت‌ها رعایت نمی‌گردد و معمولا تنها یک شخص به عنوان بازرس قانونی فعالیت می‌کند.
متاسفانه بر خلاف انتخاب بازرس قانونی در شرکت‌های سهامی عام هیچگونه شرایط خاص علمی برای انتخاب بازرس قانونی در شرکت‌های خصوصی ارائه نشده است که همین موضوع سبب می‌گردد تا بسیاری از شرکت‌ها در ارائه صورت‌های مالی خود با مشکل مواجه شوند.
از دیگر وظایف بازرس قانونی این است که با توجه به ماده ۱۲۹ قانون تجارت، هرگونه معامله با افراد و یا شرکت‌هایی که عضو هیئت مدیره ماست، باید به اطلاع هیئت مدیره و بازرس برسد.
حسابرس مستقل
حال که اطلاعات کاملی در خصوص بازرس قانونی ارائه شد، لازم است تا بفهمیم که حسابرس مستقل کیست و چه وظایفی دارد؟ بر خلاف بازرس قانونی که انتخاب آن توسط قانون تجارت صورت می‌پذیرد و وظایف آن نیز در این قانون گنجانده شده است، حسابرس و یا حسابرسان مالی افرادی هستند که سوابق مالی و تجاری یک شرکت را که به این شخص وابسته نیست، بررسی می‌کنند.
معمولاً حسابرسان، از طرف سهامداران برای صحت عملکرد مدیران در اداره شرکت‌ها، انتخاب می‌شوند و هیچگونه ارتباطی با خود شرکت ندارند.
برخلاف بازرسان قانونی که نیازی به کسب مدرک عالی در این حوزه ندارند حسابرسان باید در حوزه مالی متخصص باشد و در امور حسابرسی تجربه داشته باشند.
این افراد توسط انجمن حسابداران خبره و با تحصیلات حداقل کارشناسی ارشد و گذراندن دوره‌های تخصصی می توانند در این حوزه فعالیت نمایند.
لازم به ذکر است که هر حسابرس مستقل باید از کلیه قوانین تجاری و مالیاتی و استانداردهای حسابداری و حسابرسی آگاه باشد و تجربه کافی و تخصصی برای انجام درست وظایف خود داشته باشد. تنها در این شرایط است که یک حسابرس می تواند فعالیت خود را درست انجام دهد.
حسابرس مستقل باید با توجه به استانداردهای شناخته و قبول شده بین المللی تعیین شود. بر خلاف بازرسان قانونی، وظیفه حسابرس مستقل این است که در حوزه حسابداری تخصص زیادی داشته باشد و مورد اعتمادتر از یک بازرس مالی به شمار می‌رود.
با توجه به وظایفی که یک حسابرس مالی دارد، باید تمام سعی خود را بگذارد تا گزارشی بی‌طرفانه و با توجه به مدارک و استانداردها و مشاهدات میدانی خود ارائه دهد و عملکرد مدیران و سیستم‌های مالی خود را نیز باید مورد ارزیابی قرار بدهد.
شرکت‌های حسابرسی معتبر مورد اطمینان سرمایه گذارانی هستند که قصد سرمایه گذاری در یک شرکت را دارند. این گونه حسابرسان معمولاً برای افرادی که به دنبال ایجاد یک کسب و کار جدید نیز است، افرادی سودمند به شمار می‌روند چرا که می‌توانند نظرات کارشناسانه ارزشمندی را در شروع کسب و کار ارائه دهند.
اگر به عنوان یک حسابرس مستقل قصد همکاری در شرکتی را دارید، قبل از قبول مسئولیت باید با حسابرس قبلی مکاتبه انجام دهید و علت قبول نکردن کار برای سال بعد را جویا شوید.
مصاحبه با مدیران شرکت‌ها و بررسی اجمالی کسب و کار از دیگر قدم هایی است که در این راه باید برداشته شود .تعیین زمان لازم برای اجرای عملیات حسابرسی و روشن شدن هدف از حسابرسی از جمله مهم‌ترین مسائلی است که یک حسابرس در آغاز کار باید از آن مطلع گردد .
تفاوت اصلی بازرس قانونی و حسابرس مالی
در حالی که در خصوص وظایف بازرس قانونی و حسابرس مستقل اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار گرفت، می‌خواهیم تفاوت بین این دو فرد را بیان کنیم.
انتخاب بازرس قانونی جزء وظایف و واجبات هر شرکتی است که با توجه به قانون تجارت باید رعایت شود؛ اما انتخاب حسابرس مستقل در این گونه شرکت‌ها اجباری نیست و با اختیار سهامداران صورت می‌پذیرد. وظایف بازرس قانونی در قانون تجارت مشخص شده است اما وظایف حسابرسان مستقل توسط استانداردهای پذیرفته شده بین‌المللی مشخص می‌شود.
در شرکت‌های خصوصی داشتن دانش تخصصی طبق قانون تجارت برای بازرس قانونی ضروری نیست اما می‌توانید از متخصصین مالی هم استفاده کنید اما حسابرس مستقل باید جزء حسابداران خبره‌ای باشد که تخصص مالی و تجربه کافی در بررسی صورت‌های مالی دارد.
بازرس قانونی دارای اختیارات مشخص شده در قانون است اما یک حسابرس مستقل باید با توجه به شرایطی که برای آن تعیین می‌شود اختیارات خود را کسب کند .حق‌الزحمه بازرس قانونی توسط سهامدار تعیین می‌شود اما حق‌الزحمه حسابرس مستقل، در توافق شرکت حسابرسی انتخاب شده و بر مبنای زمان و کار مورد نیاز تعیین می‌گردد.
دقت کنید که انتخاب حسابرس مستقل باعث ارائه تسهیلات از طرف بانک‌ها در بیشتر موارد می‌شود چرا که گزارش حسابرس است که به بانک‌های اطلاعاتی کامل در خصوص شرکت شما می دهد و به بانک‌ها کمک می‌کند تا بتوانند به مجموعه و یا شرکت شما اعتماد کنند؛
اما بازرس قانونی هم چنین وظیفه‌ای را به دوش ندارد و معمولا اعتبار گزارش بازرس قانونی تنها محدود به سهامداران فعلی شرکت می‌گردد. گفتن این نکته ضروری است که گزارش حسابرس مستقل می‌تواند به سرمایه‌گذاران آتی کمک کند تا به شرکت شما اعتماد نمایند و برای سرمایه‌گذاری در آن اقدام کند.
حال که متوجه تفاوت اصلی یک بازرس قانونی با حسابرس مستقل شدیم باید بگوییم که در انتخاب حسابرس می‌توان از شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند کمک گرفت؛ اما معمولا در انتخاب بازرس قانونی شما باید از افرادی استفاده کنید که به آنها اعتماد دارید.
برای بهتر شدن کار شرکت‌تان انتخاب یک بازرس قانونی درست و با تجربه و البته با دانش کافی می‌تواند روند روبه‌رشد شرکت شما را بهتر کند. در انتخاب حسابرس مستقل باید بگوییم که از آنجا که این حسابرس با توجه به مدارکی که در اختیارش قرار می‌گیرد، تصمیم‌گیری می‌کند لذا می‌تواند گزارشی ارائه دهد که در جذب سرمایه گذار موثر واقع شود.
در واقع نمایانگر عملکرد صحیح و سالم شرکت شما باشد. البته تمام این فعالیت‌ها در نهایت باعث ایجاد یک سود خوب برای شرکت شما می‌شود.
بیشتر بخوانید :
