شرکت تضامنی یکی از انواع شرکتها است که تحت یک نام خاص و به منظور امور تجاری میان دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی هر یک از شرکاء تشکیل می شود. در این مقاله از فراپیام قصد داریم در مورد این نوع شرکت صحبت کنیم. اینکه شرکت تضامنی چیست؟ ویژگی های آن کدام است؟ تقسیم سود و زیاد به چه صورت است و در نهایت قوانین مرتبط با مالیات شرکت های تضامنی کدامند؟
تعریف شرکت تضامنی
شرکت تضامنی یک قرارداد تجاری است که به موجب آن دو یا چند نفر توافق میکنند که در کلیه دارایی ها، سودها – بدهی های مالی و حقوقی یک کسب و کار مشارکت داشته باشند.
در این نوع شرکت، شرکاء با مسئولیت نامحدود موافقت میکنند به این معنی که بدهی ها محدود نشده و میتوانند از طریق توقیف دارایی های یک مالک پرداخت شوند. در واقع اگر دارایی شرکت برای تسویه بدهی ها کافی نباشند هر یک از شرکا باید در پرداخت تمامی بدهی های شرکت مشارکت داشته باشند.
برای نام شرکت نیز باید حداقل اسم یک نفر از شرکاء و نیز عبارت شرکت تضامنی قید شود. تمامی سرمایه شرکت تضامنی چه سهم الشرکه غیر نقدی و چه نقدی باید تادیه و تسلیم شده باشد. البته سهم الشرکه غیر نقدی باید قبلا با رضایت تمامی شرکاء تقسیم شود.
اگر هم نقل و انتقال سهم در این شرکت با رضایت تمام شرکاء انجام نشود، کاری غیر قانونی صورت گرفته است.
شرکت تضامنی طبق ماده ۱۱۶ قانون تجارت، شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر تشکیل می شود.
افرادی که با شرکت تضامنی طرف هستند این اطمینان را دارند که اگر دارایی شرکت نتواند کفاف طلبشان را بدهد می توانند به شرکایی که در مقابل طلبکاران شرکت مسئولیت دارند مراجعه نمایند و طلب خود را درخواست کنند. البته توجه داشته باشید که بدهی های شرکت تضامنی در ابتدا باید از خود شرکت مطالبه شود و در صورت انحلال آن، میتوان برای وصول مطالبات به شرکاء مراجعه نمود.
ویژگی های شرکت تضامنی
ویژگی های یک شرکت تضامنی به شرح زیر می‌باشد:
- وجود حداقل دو یا چند شریک
برای ایجاد یک شرکت تضامنی حداقل دو نفر باید منابع خود را در میان بگذارند. البته طبق قانون مشارکت، حداکثر محدودیت تعداد شرکاء مشخص نشده است. با این حال برخی قوانین شرکت ها مقرر می‌دارند که این تعداد باید زیر ده نفر باشد.
- توافق نامه
مشارکت در شرکت تضامنی از طریق توافق میان افرادی که صلاحیت انعقاد قرارداد را دارند به وجود می‌آید. این توافق نامه میتواند شفای، کتبی یا ضمنی باشد. در هر حال، همه موارد باید به صورت دقیق و شفاف در توافق نامه ذکر شوند.
- مشاغل قانونی
شرکاء باید فعالیت های قانونی را در یک شرکت تضامنی انجام دهند و انجام هرگونه فعالیت غیر قانونی جایز نمیباشد.
- ثبت شرکت
در برخی از کشورها مطابق قانون، ثبت شرکت تضامنی اجباری نیست. با این حال در صورت عدم ثبت شرکت، نمیتوان مزایای قانونی خاصی را کسب نمود و پیامدهای این عدم ثبت عبارتند از: شرکت نمیتواند در دادگاه قانونی علیه طرف های دیگر برای حل و فصل دعاوی اقدامی انجام دهد و اینکه در صورت اختلاف میان شرکاء، حل و فصل اختلافات از طریق قانونی و در دادگاه امکان پذیر نیست.
- تقسیم سود
در قرارداد شرکت تضامنی باید نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکاء مشخص شود. به عبارتی، شرکاء نسبت به دارایی های شرکت مالکیت مشترک داشته و زمانی که شرکت منحل شد،دارایی های باقی مانده به نسبت مانده حساب سرمایه به آنان تعلق میگیرد.
- مسئولیت نامحدود
همه شرکاء به طور مشترک و جداگانه مسئولیت کلیه فعالیت های انجام شده توسط شرکت تضامنی را بر عهده دارند. به عبارت دیگر، در تمام مواردی که دارایی شرکت برای تأمین تعهدات بستانکاران کافی نیست، دارایی خصوصی شرکاء نیز میتواند ضمیمه شود.
- انتقال سود
یک شریک نمیتواند منافع خود را از شرکت تضامنی به خارج از آن منتقل کند مگر اینکه همه شرکاء دیگر به اتفاق آراء توافق کنند.شریک، نمایندهای از شرکت بوده و واجد شرایط انتقال سود و منافع خود به طور یک جانبه به افراد خارج از شرکت نمیباشد.
همچنین بخوانید : شرکت تعاونی چیست؟
- اعتماد و اطمینان متقابل
مشارکت در شرکت تضامنی بر اساس اصل اعتماد متقابل، اطمینان و تفاهم بین شرکاء بنا میشود و قرار است که هر یک از شرکاء به نفع همه عمل کند. اگر اعتماد از میان برود قطعا شرکت نیز با شکست مواجه خواهد شد.
حدود مسئولیت مدیران شرکت تضامنی
مسئولیت شرکاء در صورتی قابل طرح است که مدیر حدود اختیارات را مشخص کرده باشد در غیر این صورت، اشخاص ثالث مطابق با مقررات عام تنها باید به مدیر مراجعه کنند. از این رو، پیش از آنکه با مدیر این نوع شرکت ها معامله ای را انجام دهید باید در ابتدا اساسنامه شرکت را مطالعه کنید تا از اختیارات مدیر مربوطه آگاهی یابید زیرا در صورت عدم آگاهی ممکن است نتوانید علیه شرکت یا شرکاء اقامه دعوا کنید.
اگر یکی از مدیران شرکت به گونه ای مستقل با اشخاص ثالث و با نام و حساب شرکت معامله را صورت داده باشد، در صورتی که اختیار این کار را نداشته است، معامله به شرکت راجع نمیباشد. حتی اگر ثبت نشده باشد که تصمیم گیری مدیران به صورت اتفاقی یا به اتفاق باشد.
در صورتی که شرکت بخواهید علیه مدیر مربوطه اقامه دعوا نماید و حیت این اقامه، مدیر مورد تعقیب دیگر مدیر شرکت نباشد، مدیر فعلی میتواند به نمایندگی از طرف شرکت علیه او اقامه دعوا نماید.
قوانین مرتبط با مالیات شرکت های تضامنی
در یک شرکت تضامنی، ده درصد از کل درآمد به عنوان مالیات شرکت محاسبه و وصول میشود و از کل درآمدی که پس از کسر ده درصد، مشمول مالیات خواهد بود، نسبت به بقیه طبق مقررات زیر عمل خواهد شد:
– در مورد شرکت های با مسئولیت محدود یا تضامنی پس از کسر بیست و پنج درصد از کل درآمد به عنوان مالیات شرکت بقیه درآمد مشمول مالیات به نسبت سرمایه یا به نسبتی که در اساسنامه تعیین شده است، تقسیم و سود هر یک به طور جداگانه مشمول مالیات به نرخ ماده ۱۳۱ خواهد بود. اما ماده ۱۳۱ در این خصوص چه میگوید؟
طبق ماده ۱۳۱، حساب مالیاتی اشخاص حقیقی که مالیات بردرآمد آنها طبق مقررات فصل دوم پرداخت شده باشد تسویه شده تلقی میشود مگر در مورد موارد یا اشخاص زیر:
- هر شخص حقیقی که مجموع درآمد مشمول مالیات او از یک یا چند منبع از چهارصد هزار ریال در سال بیشتر شود، تا سیصد هزار ریال حقوق و یا مقرری هر شخص در جمع درآمد او محسوب نخواهد شد. وزارت دارایی در مواردی که درآمد اشخاص حقیقی از یک محل در یک منبع تحصیل و مالیات آن قانونا به نرخ ماده ۱۳۴ پرداخت شده باشد، آنها را از تسلیم اظهارنامه موضوع ماده ۱۳۲ معاف خواهد کرد.
- هر شخص حقوقی مشمول مالیات که بیش از میزان مقرر در مواد ۶ و ۹۳ از نرخ ده درصد و یا از بخشودگی مالیات در حداقل درآمد بهره برده باشد.
- هر شخص حقیقی ایرانی که مقیم ایران است و درآمدی در خارج از کشور کسب کرده باشد.
قوانین مربوط به انحلال شرکت تضامنی
مطابق ماده ۱۳۶ قانون تجارت، یک شرکت تضامنی در موارد زیر منحل خواهد شد:
– در صورت رضایت تمامی شرکاء
قانون به اراده و رضایت شرکاء احترام گذاشته و در صورتی که کلیه شرکاء با یکدیگر توافق کنند، شرکت تضامنی منحل خواهد شد. البته رأی اکثریت نمیتواند باعث انحلال شرکت شود، یعنی اگر افراد کمی موافق این عمل نباشند. حتی خلاف این امر را نیز نمیتوان در اساسنامه یا شرکتنامه پیشبینی کرد.
– تقاضای یکی از شرکاء
اگر یکی از شرکاء شرکت تضامنی به دلایلی از محکمه، انحلال شرکت را تقاضا نماید و محکمه نیز دلایل او را قانع کننده بداند، حکم را بر انحلال شرکت قرار دهد. البته زمانی که این دلایل منحصرا مربوط به شریک معینی باشد، دادگاه او را اخراج نموده و به خاطر ایشان شرکت را منحل نمیکند.
– فسخ یکی از شرکاء مطابق با ماده ۱۳۷
فسخ شرکت تضامنی زمانی امکان پذیر است که این حق از شرکاء در اساسنامه سلب نشده باشد. تقاضای فسخ باید شش ماه پیش از فسخ به طور کتبی به شرکاء اعلام شود و در صورت توافق، اساسنامه باید سال به سال به حساب شرکت رسیدگی نماید و فسخ نیز در هنگام ختم محاسبه سالیانه انجام خواهد شد.
همچنین بخوانید : حسابداری شرکت ها چیست؟
– فوت یکی از شرکاء
طبق مواد ۱۳۹ و ۱۴۰ اگر یکی از شرکاء فوت کند، باقی ماندن یا انحلال شرکت مبنی بر رضایت سایر شرکاء و قائم مقام متوفی خواهد بود.
– ورشکستگی یکی از شرکاء
مطابق ماده ۱۳۸، طلبکاران شخصی شرکاء نمیتوانند طلب خود را از دارایی شرکت تضامنی درخواست کنند. البته میتوانند نسبت به سهمیه مدیون خود از سهم شرکت یا منافع آن اقدام کنند. زیرا این ورشکستگی به منزله ورشکستگی سایر شرکا نبوده و ملازمه قانونی با هم ندارند.
طلبکاران شخصی شرکاء نیز در صورت عدم وصول طلب خود از دارایی شخصی مدیون می توانند انحلال شرکت را تقاضا کنند.
البته برای این کار، باید حداقل شش ماه قبل، هدف مورد نظر به وسیله اظهارنامه رسمی به اطلاع شرکت رسانده شود. در این صورت، شرکت میتواند تا زمانی که حکم نهایی انحلال تأیید نشده باشد، در صورت جلب رضایت به طریق دیگر از انحلال شرکت جلوگیری کنند.
جمع بندی
همانطور که از مطالب بالا دریافتید شرکت تضامنی با مدیریت دو نفر یا بیشتر تشکیل شده و شرکاء به طور برابر در سود و بدهی ها مسئول هستند. ثبت و تأسیس این شرکت ها با یک توافق غیر رسمی و با هزینه اندک انجام میشود و از همان ویژگی های شرکت انفرادی برخوردار است با این تفاوت که تعداد مالکین آن از یک نفر بیشتر هستند.
در صورت بدهی در شرکت، طلبکاران میتوانند طلب خود را از هر یک از شرکاء مطالبه کنند و البته لازم به ذکر است که مطالبه طلب از یکی از شرکاء نمیتواند مانع پیگیری و درخواست طلب از دیگر شرکاء شود.
از اینکه تا پایان یکی دیگر از مقالات فراپیام ما را همراهی نمودید، کمال تشکر از شما عزیزان را داریم.
