همه چیز درباره حسابداری اموال
تمام افرادی که کسب وکاری دارند و شرکت‌های بزرگ و کوچک، در مجموعه خود نیاز به یک نفر یا تیمی از حسابداران مجرب برای بررسی حسابداری اموال دارند.
حضور حسابدار روندهای مالی را راحت‌تر می‌کند و بازده مالی شرکت را بهینه می‌سازد. بنابراین حسابداری خوب عامل موفقیت و حسابداری بد می‌تواند عامل شکست کسب و کارها باشد. البته حسابداری به این سادگی که به نظر می‌رسد نیست.
این رشته زیرشاخه‌های بسیاری نظیر حسابداری مالی و حسابداری مدیریت دارد. یکی از انواع مهم حسابداری، یعنی حسابداری اموال مورد بحث این مقاله است. پس تا انتها همراه ما باشید تا با این زیرشاخه از حسابداری آشنا شوید.
وظیفه یک حسابدار اموال چیست؟
هر سازمانی برای رسیدن به اهداف سازمانی خود، نیازمند وجود منابع و امکانات کافی برای ادامه حیات سازمانی خود است. یکی از این منابع بااهمیت، داراییهای سازمان می‌باشد. داراییهای هر سازمان، منابع ضروری و عمده مورد نیاز آن سازمان محسوب میشود.
یکی از عمده‌ترین این دارایی‌ها ، داراییهای ثابت مشهود منقول و غیرمنقول می‌باشد، که بدلیل اهمیت آن‌ها در انجام فعالیت‌های سازمان، مورد بررسی قرار می گیرند.
این دارایی‌ها در بحث حسابداری اموال نامیده می‌شوند و می‌توانند دستگاه‌های صنعتی، ملک یا هر نوع اموال دیگری باشند. وظیفه یک حسابدار اموال، ثبت هزینه این دارایی‌ها و ارزیابی آن‌ها از لحاظ استهلاک و شهودی یا غیرشهودی بودن است. به طور کلی اگر بخواهیم لیستی از وظایف این افراد ارائه دهیم، به صورت زیر خواهد بود.
- اسناد داراییهای ثابت را ثبت و نگهداری می‌کند
- براساس اصول استاندارد، کدینگ محصولات را طراحی می‌کند
- داراییهای ثابت را براساس نوع آن‌ها و محل استقرارشان لیبل یا برچسب می‌زند
- استهلاک دارایی‌ها را براساس ضوابط استاندارد حسابداری بررسی می‌کند
- هزینه استهلاک دارایی‌ها را براساس ضوابط استاندارد حسابداری ثبت می‌کند
- با استفاده از عملیات حسابداری داراییهای ثابت را منتقل و جابه‌جا می‌کند
- در یک نرم افزار حسابداری اطلاعات دارایی‌ها را ذخیره می‌کند
- سند فروش داراییهای ثابت را ثبت می‌کند
تعریف حسابداری اموال
سازمان استاندارد گزارشگری بین‌المللی معتقد است، دارایی، اموالی است که واحدهای اقتصادی با عملکرد گذشته خود آن را تهیه کرده‌اند و انتظار می‌رود در آینده به کمک آن درآمدزایی کنند. مجموعه‌ها اموال خود را با هدف استفاده در طولانی مدت خریداری می‌کنند، بنابراین به مرور زمان دچار استهلاک می‌شوند.
برای مثال یک دستگاه صنعتی با هدف استفاده برای چندین سال خریداری میشود، اما به مرور و با استفاده زیاد، مستهلک شده و وقتی بازده آن به حداقل رسید، از دوره خارج میشود. در این جا است که نیاز به یک حسابدار اموال حس میشود.
چرا که او کسی است که هزینه‌ها را برآورد می‌کند و از وضعیت اموال اطلاع دارد. بنابراین حسابداری اموال به مجموعه فعالیت‌‌هایی گفته میشود، که یک حسابدار اموال برای ثبت و نگهداری از داراییهای یک شرکت انجام می‌‌دهد.
انواع اموال از دید حقوقی
از دید علم حقوق، مال به هر دارایی مفیدی گفته میشود که در مالکیت شخص یا اشخاصی باشد. اموال فقط فیزیکی نیستند، بلکه دارایی‌هایی مانند سرقفلی یک مغازه نیز مال محسوب میشود. اموال به ۶ دسته کلی تقسیم می‌شوند، که در ادامه به معرفی هریک می‌پردازیم.
- منقول
منقول در لغت به معنای قابل انتقال است. اموال منقول به داراییهای گفته میشود، که امکان انتقال آن‌ها به دیگری بدون آسیب رسیدن به آن یا محل قرارگیری آن وجود دارد. بسیاری از دارایی‌هایی که به طور معمول با آن سر و کار داریم، مانند خودرو، وسایل اداری و سایر وسایل روزانه در این دسته قرار می‌گیرند.
- غیر منقول
اموال غیر منقول اموالی هستند که نمی‌توان آن‌ها را جابه‌جا کرد. این دارایی‌ها ممکن است خود ثابت باشند یا توسط اشخاص در محل تعبیه شده باشند.
برای مثال ملک، زمین و وسایل نصب شده از این قبیل هستند. برای روشن شدن این بحث می‌توانیم مثال‌های ملموس‌تری بزنیم. برای مثال محصولات کشاورزی که هنوز درو نشده‌اند، غیر منقول هستند. سیستم لوله‌کشی ساختمان غیر منقول است. همچنین داراییهای مانند معادن، که منشأ طبیعی دارند نیز غیر معقول هستند.
- شهودی
اموال شهودی، به داراییهای فیزیکی قابل دیدن گفته میشود. دارایی‌هایی مانند دستگاه‌های صنعتی و ماشین آلات، ملک و زمین از این دسته هستند.
- غیر شهودی
اموال غیرشهودی، به داراییهای غیر فیزیکی گفته میشود. داراییهای مشهود ممکن است زمان محدودی در اختیار صاحبان خود باشند، دیدیم که برخی از آن‌ها دچار استهلاک می‌شوند.
اما داراییهای غیر مشهود چون اموالی نظیر امتیاز ثبت اختراع و سرقفلی یک مغازه هستند، مدت زیادی می‌توانند در اختیار صاحب خود بمانند. این اموال اگرچه قابل رؤیت نیستند، اما ارزش بسیاری به شرکت‌ها می‌دهند. این اموال می‌توانند موفقیت و شکست شرکت در آینده را نیز مشخص کنند.
- جاری
به دارایی‌هایی که بتوان آن‌ها را در یک دوره مالی به ارز تبدیل کرد، اموال جاری گفته میشود. سهام، اوراق بهادار، حساب‌هایی با قابلیت نقدشوندگی و کالاهای داخل انبار در این دسته از اموال جای می‌گیرند.
- غیر جاری
دارایی‌هایی غیر جاری هستند، که برعکس اموال جاری امکان نقدشوندگی در یک دوره مالی را ندارند. حساب‌های بلند مدت، ملک و دستگاه‌ها و ابزارها در این دسته قرار می‌گیرند.
چرا حسابداری و مدیریت اموال مهم است؟
حسابداری اموال، نقش بسیار مهمی در موفقیت کسب و کارها ایفا می‌کند. اگر بخواهیم مزایای این کار را بیان کنیم، می‌توان لیست زیر را بسازیم.
- افزایش بازدهی کسب و کار
- کمک به سرمایه‌گذار برای برنامه‌ریزی کوتاه مدت و بلند مدت
- محاسبه دقیق سود و زیان
- محاسبه دقیق دارایی‌ها در زمان جاری و آینده
- کمک به مالک برای دور ماندن از ریسک
- کمک به کسب معافیت مالیاتی
نرم افزارهای حسابداری اموال
امروزه تکنولوژی به کمک حسابداری آمده است، تا حسابداران بتوانند به سادگی کار خود را انجام دهند. طبیعی است که به دلیل تعداد بالای آمار و ارقام و مواردی که یک حسابدار باید بررسی کند، عدم استفاده از نرم افزار مالی، غیرممکن است.
نرم افزارهای حسابداری اموال، تمام اطلاعات مربوط به دارایی‌ها را ذخیره می‌کنند و به صاحبان دارایی اجازه می‌دهند تا با تعریف سطح دسترسی برای افراد مختلف، امکان دیده شدن اطلاعات را محدود کنند. همچنین مشاهده لحظه‌ای تغییرات دارایی‌ها در این نرم افزارها، فراهم است.
یک نرم افزار حسابداری اموال خوب باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد.
- واسط کاربری و امکان استفاده ساده برای کاربر
- یک‌پارچگی با سایر نرم افزارهای مالی و سیستم‌های پرداختی
- نگهداری از آن راحت باشد و امکان تعریف سطح دسترسی را فراهم کند
- امکان دریافت انواع گزارش‌ها را به راحتی محیا کند
- داشتن امکان کدگذاری دارایی‌ها و اموال
- داشتن امکان انبارداری مکانیزه و توانایی تعریف انواع انبار و گردش مکانیزه درخواست کالا
برخی از بهترین نرم افزارهای اموال و دارایی های ثابت
سخن پایانی
نظارت نکردن اموال می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد و هزینه‌های اضافی هنگفتی به بار بیاورد. حسابداران اموال برای جلوگیری از این اتفاق در کنار شما هستند. این حسابداران آمار تمام دارایی‌ها و وضعیت آن‌ها را دارند. بنابراین در صورت بروز خرابی و استهلاک به موقع شما را نسبت به آن آگاه می‌کنند.
سرقت اموال نیز ممکن است اتفاق بیافتد، اما اگر لیستی از دارایی‌ها وجود داشته باشد، پیگیری آن بسیار راحت‌تر خواهد بود. مدیریت انبار نیز با وجود حسابداران اموال بسیار راحت‌تر خواهد بود. حال که اطلاعات خوبی درمورد چیستی حسابداری اموال و دلایل نیاز به آن به‌دست آورده‌اید، کافی است شخصی متخصص را استخدام کرده و به کمک یک نرم افزار خوب کار مدیریت اموال را پیگیری کنید.
البته یک حسابدار کل قادر به انجام این کار هست و نیازی نیست برای هر کاری حسابدار مربوط به آن را استخدام کنید، اما درمورد نرم افزار باید طبق موارد گفته شده عمل کنید.
