مدیریت تراکنش‌های مالی یک موضوع مهم و حیاتی برای مدیریت کسب و کار است. همه کسب و کارها و تجارت‌ها، از هر نوعی که باشند، به یک نرم افزار حسابداری برای مدیریت تراکنش‌های مالی خود نیاز دارند.
با کمک حسابداری می‌توان تمامی ورودی و خروجی‌های مالی شرکت را بررسی کرد تا از بروز خطاهای مالی جلوگیری شود. مدیریت مالی یک مسئله بسیار حساس و حیاتی در کسب و کارها محسوب می‌شود.
اهمیت این موضوع تا حدی است که یک مدیریت مالی اشتباه می‌تواند ادامه حیات تجارت شما را به خطر بی‌اندازد یا حتی به ورشکستگی شما منجر شود. به منظور مدیریت بهتر حساب‌های مالی کسب و کارها، انواعی از حسابداری ایجاد شدند و افراد متخصصی در این زمینه‌ها تربیت شده که امروزه تجارت‌های مختلف از توانایی آن‌ها برای مدیریت مالی خود بهره می‌گیرند.
یکی از انواع این حسابداری‌های تخصصی، حسابداری دوطرفه است که در این مقاله به بررسی مفهوم آن می‌پردازیم و شما را با آن آشنا خواهیم کرد.
حسابداری دو طرفه چیست؟
کسب و کارها به منظور مرتب کردن حساب‌ها و مدیریت تجارت خود از دو شیوه حسابداری نقدی و حسابداری تعهدی بهره می‌گیرند. چنان چه هر یک از این روش‌های حسابداری در رویه کار این شرکت‌ها قرار داشته باشد، آن‌ها مجبور خواهند بود برای تنظیم و مرتب سازی دفاتر مالی خود از حسابداری دو طرفه استفاده کنند.
با استفاده از حسابداری دو طرفه می‌توان اشتباهات حسابداری را به حداقل حد ممکن کاهش داد و دفاتر حسابداری را به راحتی تراز کرد. دلیل نام گذاری این روش به روش حسابداری دو طرفه، دو بار ورود تراکنش‌ها به منظور حساب و کتاب است.
در واقع در نرم افزار مالی دوطرفه، مبالغ تراکنش را حداقل در دو حساب مختلف ثبت می‌کنند و تمامی مبالغ وارد شده برای بستانکار را برابر با مبالغ وارد شده برای بدهکار وارد می‌کنند. کار اصلی سیستم حسابداری دو طرفه را می‌توان استاندارد سازی حساب‌ها و محاسبات و کاهش میزان خطاهای محاسباتی دانست.
چند نکته در رابطه با حسابداری دو طرفه
بهتر است این نکات را در رابطه با حسابداری دو طرفه بدانید:
- حسابداری دو طرفه از آغاز عصر سرمایه داری شروع شد و استفاده از آن تا امروز رواج دارد.
- در حسابداری دو طرفه از فرمول حقوق مالکین سهم+ بدهی= دارایی استفاده می‌شود و درواقع بنای این مفهوم بر اساس همین فرمول نهاده شده است.
- همه تراکنش‌های مالی در حسابداری دوطرفه با دو عنوان بدهکار و بستانکار ثبت می‌شوند.
انواع حساب‌های مالی در دسته بندی‌های تجاری
حسابداری روشی برای برقراری ارتباط و ثبت اطلاعات مالی و تعاملات مالی مابین شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف است. همه ما با مفهومی به نام تراکنش مالی آشنایی داریم؛ اما شاید ندانید که واژه تراکنش مالی دقیقا به چه معنا است؟
به تعامل کاری میان فروشندگان، شرکت‌ها و مشتریان، تراکنش مالی می‌گویند. حسابداران تعاملات و تراکنش‌های مالی شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف را با عنوان حساب طبقه بندی می‌کنند. انواع حساب‌های مالی مختلف را می‌توان در سه دسته جای داد. تمامی تعاملات تجاری مختلف را می‌توان در این هفت دسته جای داد. این هفت دسته عبارتند از:
- حساب‌های مربوط به دارایی‌ها
- حساب‌های مربوط به بدهی‌ها
- حساب‌های مربوط به حقوق مالکین سهم‌ها
- حساب‌های مربوط به درآمد
- حساب‌های مربوط به هزینه‌ها
- حساب‌های مربوط به سود و زیان
محاسبه بدهکاری و بستانکاری در حسابداری دو طرفه
در محاسبات حسابداری دو طرفه، محاسبه میزان بدهکاری و بستانکاری‌ها امری ضرروی است. در دفاتر حسابداری دوطرفه، بدهی‌ها در سمت چپ دفاتر و بستانکاری‌ها در قسمت‌هایی از راست دفتر حسابداری نوشته می‌شوند. میزان کل بدهی‌ها و بستانکاری‌ها باید دقیقا محاسبه شود و در دو طرف دفتر این مقدارها باهم برابر باشد تا بتوان گفت به تراز مالی دست پیدا کرده‌ایم.
در بعضی از حساب‌هد میزان بدهی موجب کاهش میزان بستانکاری می‌شود؛ در حالی که در بعضی دیگر از حساب‌ها، میزان بالای بستانکاری میزان بدهی را کاهش می‌دهد.
برای مثال، میزان بدهی موجب افزایش میزان حساب‌های دارایی می‌شود؛ اما افزایش حساب‌های بدهی می‌تواند حقوق و مزایای مالکین سهام را کاهش دهد. مطابق با فرمول ثابت ترازنامه، میزان دارایی‌ها و میزان مجموع بدهی‌ها و حق و حقوق صاحبان سهام در دو طرف مختلف معادلات محاسباتی قرار می‌گیرند. این فرمول به شکل زیر محاسبه می‌شود:
میزان کل دارایی‌ها= میزان کل بدهی‌ها+ مجموع حق و حقوق مالکین سهام
چنان چه کسب و کار با ضرر و زیان مواجه شود، یک قسمت این معادله می‌تواند با افزایش یا کاهش قسمت دیگر همراه باشد. برای مثال: وجود بدهی می‌تواند مانده حساب دارایی‌های شرکت را کاهش دهد درحالی‌که وجود بستانکاری با افزایش مانده حساب شرکت همراه است.
یک مثال از محاسبات در حسابداری دو طرفه
برای این که به درک بهتر و بالاتری از مفهوم حسابداری دوطرفه و نحوه انجام محاسبات در آن برسید، این مسئله را با یک مثال برای شما روشن می‌کنیم. تصور کنید که سازمانی برای توسعه کسب و کار و تجارت خود، مبلغ ۱۰ میلیون تومان وام را از بانک دریافت می‌کند.
با دریافت این وام، میزان بدهی ثبت شده در دفتر حسابداری به میزان ده میلیون تومان افزایش پیدا کرده و میزان دارایی ثبت شده در دفتر، ۱۰ میلیون تومان کاهش می‌یابد.
افزایش دارایی‌ها و بستانکاری‌های شرکت نیازمند ورود میزان بدهی به دفاتر حسابداری بوده و برعکس، برای افزایش میزان بدهی ثبت شده در دفاتر باید مقدار بستانکاری را وارد کنید. به عبارت دیگر در دفاتر ثبت و محاسبه حسابداری دوطرفه، همواره باید میزان بدهکاری و بستانکاری‌های وارد شده به دفتر باهم برابر باشند.
خلاصه مقاله و نتیجه گیری
حسابداری دو طرفه یکی از روش‌های بسیار مهم و کاربردی در حسابداری است و با استفاده از آن، مالکین کسب و کارها می‌توانند از بروز خطاهای احتمالی در حساب‌های خود جلوگیری کنند. اگر می‌خواهید در تنظیم حساب‌های شرکت خود کمی نظم ایجاد کنید، زمان آن فرا رسیده است که حسابداری دو طرفه را امتحان کرده و حداقل یک بار آن را در محاسبه و مدیریت حساب‌های خود به کار بگیرید.
برای دریافت نتیجه بهتر و مدیریت مالی بهتر و دقیق‌تر حساب‌های سازمان، تجارت یا کسب و کار خود می‌توانید با یک حسابدار مشورت کنید. امیدواریم مطالب گفته شده در این مقاله از شبکه دانش فراپیام توانسته باشند توجه شما را به خود جلب کنند و برای افزایش اطلاعات شما در زمینه حسابداری مفید واقع شوند.
